Trong giao tiếp hàng ngày, việc nhờ vả là một kỹ năng thiết yếu giúp chúng ta kết nối và hợp tác với người khác. Đặc biệt trong tiếng Anh, việc biết cách sử dụng cấu trúc nhờ vả một cách lịch sự và hiệu quả sẽ tạo nên ấn tượng tốt và giúp thông điệp được truyền đạt rõ ràng. Bài viết này từ Anh ngữ Oxford sẽ đi sâu vào những khía cạnh quan trọng của cấu trúc nhờ vả trong tiếng Anh, từ định nghĩa cơ bản đến các ứng dụng phức tạp hơn.
Cấu Trúc Nhờ Vả Là Gì và Tầm Quan Trọng Trong Giao Tiếp
Cấu trúc nhờ vả là một dạng biểu đạt phổ biến trong tiếng Anh, được sử dụng để yêu cầu hoặc đề nghị người khác thực hiện một hành động cụ thể. Đây không chỉ là một quy tắc ngữ pháp mà còn là yếu tố then chốt thể hiện sự lịch sự và tôn trọng trong giao tiếp. Việc thành thạo các mẫu câu yêu cầu, đề nghị giúp người học tiếng Anh tự tin hơn trong nhiều tình huống, từ học thuật đến công việc và đời sống cá nhân.
Kỹ năng sử dụng cấu trúc nhờ vả đúng cách giúp tránh những hiểu lầm không đáng có, đồng thời xây dựng các mối quan hệ tích cực. Một lời yêu cầu lịch sự có khả năng được chấp nhận cao hơn một yêu cầu trực tiếp, thô lỗ. Điều này đặc biệt đúng trong môi trường quốc tế, nơi các quy tắc về phép lịch sự được đánh giá cao.
Tổng quan về cấu trúc nhờ vả trong tiếng Anh
Phân Loại và Cách Sử Dụng Cấu Trúc Nhờ Vả Hiệu Quả
Cấu trúc nhờ vả có thể được biến đổi linh hoạt để phù hợp với từng ngữ cảnh cụ thể, từ thân mật đến trang trọng. Việc lựa chọn từ ngữ, trợ động từ và thậm chí là ngữ điệu đều có thể thay đổi mức độ lịch sự và ý nghĩa của lời yêu cầu.
Cách Nhờ Vả Trực Tiếp và Lịch Sự
Trong tiếng Anh, bạn có thể tạo ra các lời yêu cầu có mức độ trực tiếp khác nhau. Các câu hỏi bắt đầu bằng “Can you…?” thường mang tính trực tiếp và thân mật hơn, phù hợp với bạn bè hoặc người quen. Ngược lại, “Could you…?” hoặc “Would you…?” thể hiện sự lịch sự và trang trọng hơn, lý tưởng cho môi trường công việc hoặc khi bạn muốn thể hiện sự tôn trọng tối đa.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- Nắm Vững Các Loại Phòng Khách Sạn Tiếng Anh Từ Cơ Bản Đến Nâng Cao
- Bí Quyết Trở Thành Người Học Tiếng Anh Độc Lập Hiệu Quả
- Nắm Vững Cấu Trúc Both And: Từ A Đến Z Cùng Anh Ngữ Oxford
- Nắm Vững Kiến Thức Tiếng Anh Lớp 7 Unit 1: Hobbies Toàn Diện
- Nắm Vững Cách Dùng Like Trong Tiếng Anh: Hướng Dẫn Chi Tiết
Ví dụ, nếu bạn đang ở nhà với bạn bè, việc nói “Can you pass me the salt?” là hoàn toàn tự nhiên. Tuy nhiên, trong một cuộc họp kinh doanh, câu “Could you please send me the report by Friday?” sẽ phù hợp hơn rất nhiều, thể hiện sự chuyên nghiệp.
Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Mức Độ Lịch Sự
Ngoài việc lựa chọn trợ động từ, việc thêm các từ như “please”, “kindly”, hoặc sử dụng các cụm từ như “I was wondering if…”, “Would it be possible to…” sẽ nâng cao đáng kể mức độ lịch sự của lời nhờ vả. Ngữ điệu cũng đóng vai trò quan trọng; một câu hỏi lịch sự nhưng với ngữ điệu ra lệnh có thể làm mất đi hiệu quả mong muốn.
Ví dụ điển hình là “Excuse me, could you move your bag, please?”. Câu này thể hiện sự lịch sự và tôn trọng đối với người nghe, giúp lời yêu cầu được tiếp nhận một cách tích cực hơn. Việc kết hợp các yếu tố này giúp người nói truyền tải ý định một cách tinh tế và hiệu quả.
Ví dụ câu hỏi nhờ vả thông dụng
Chi Tiết Công Thức Cấu Trúc Nhờ Vả Trong Tiếng Anh
Để sử dụng cấu trúc nhờ vả một cách chính xác, việc nắm vững các công thức ngữ pháp là điều cần thiết. Có hai dạng chính cần lưu ý: thể chủ động và thể bị động.
Dạng Chủ Động của Cấu Trúc Nhờ Vả
Trong thể chủ động, người thực hiện hành động được nhắc đến rõ ràng. Công thức phổ biến nhất thường bắt đầu bằng một trợ động từ khuyết thiếu (modal verb) như Can, Could, Will, Would, May, Might, theo sau là chủ ngữ, động từ nguyên thể không “to” và tân ngữ.
Công thức tổng quát thường là: Trợ động từ + Chủ ngữ + Động từ nguyên thể + Tân ngữ?
Ví dụ minh họa:
- “Can you pass the salt?” (Bạn có thể đưa muối cho tôi không?) – Đây là một yêu cầu đơn giản, trực tiếp.
- “Could you please lend me your book?” (Anh/chị có thể cho tôi mượn sách của anh/chị được không?) – Câu này lịch sự hơn nhờ có “please”.
Dạng Bị Động của Cấu Trúc Nhờ Vả
Khi muốn nhấn mạnh hành động được thực hiện hơn là người thực hiện, hoặc khi người thực hiện không quan trọng/không xác định, chúng ta sử dụng thể bị động. Cấu trúc nhờ vả ở thể bị động thường được dùng trong các tình huống trang trọng hoặc khi yêu cầu liên quan đến một quy trình, một tài liệu.
Công thức bị động thường theo cấu trúc: Trợ động từ + Chủ ngữ + Be + Quá khứ phân từ (V3/ed) + (By Agent)?
Ví dụ:
- “Could the report be submitted by Friday?” (Báo cáo có thể được nộp trước thứ Sáu được không?) – Câu này tập trung vào việc báo cáo được nộp, không cần biết ai nộp.
- “Could the meeting be rescheduled to next Monday?” (Cuộc họp có thể được đổi lịch sang thứ Hai tuần sau được không?) – Yêu cầu việc đổi lịch họp.
Việc lựa chọn giữa chủ động và bị động phụ thuộc vào điều bạn muốn nhấn mạnh và ngữ cảnh giao tiếp.
Minh họa công thức nhờ vả bị động trong tiếng Anh
Các Mẫu Câu Nhờ Vả Thông Dụng Khác và Ứng Dụng
Ngoài các công thức cơ bản, tiếng Anh còn có rất nhiều cách diễn đạt khác để thực hiện cấu trúc nhờ vả, mỗi cách mang một sắc thái riêng về mức độ lịch sự và gián tiếp.
Những Cụm Từ Nhờ Vả Lịch Sự Cao
Để thể hiện sự lịch sự và tôn trọng tối đa, đặc biệt trong các tình huống trang trọng hoặc khi nhờ người có địa vị cao hơn, bạn có thể sử dụng các cụm từ mở đầu:
- “I was wondering if you could…” (Tôi tự hỏi liệu bạn có thể…) – Thể hiện sự cân nhắc, gián tiếp.
- “Do you think you could…” (Bạn có nghĩ rằng bạn có thể…) – Mang tính thăm dò ý kiến.
- “I would really appreciate it if you…” (Tôi sẽ thực sự đánh giá cao nếu bạn…) – Bày tỏ lòng biết ơn trước.
- “Would it inconvenience you too much to…” (Việc này có làm phiền bạn quá nhiều không khi…) – Rất lịch sự, thể hiện sự quan tâm đến sự thoải mái của người khác.
- “If it’s not too much trouble, could you…” (Nếu không quá phiền, bạn có thể…) – Dùng khi cảm thấy lời nhờ vả có thể gây phiền phức.
Các cụm từ này giúp lời yêu cầu trở nên mềm mại và dễ chấp nhận hơn, đồng thời thể hiện sự tinh tế trong giao tiếp tiếng Anh.
Sử Dụng Động Từ Khuyết Thiếu Để Nhờ Vả
Ngoài các động từ khuyết thiếu cơ bản như “can”, “could”, bạn có thể sử dụng các dạng khác để tăng mức độ trang trọng hoặc thăm dò:
- “Could you possibly…” (Bạn có thể nào…) – Thêm “possibly” làm cho câu hỏi thêm lịch sự và gián tiếp.
- “Would you be so kind as to…” (Bạn có thể vui lòng…) – Rất trang trọng và lịch sự, thể hiện sự kính trọng.
- “Might I trouble you to…” (Tôi có thể làm phiền bạn để…) – Cực kỳ trang trọng và khiêm tốn.
Việc đa dạng hóa các mẫu câu này sẽ giúp bạn linh hoạt hơn trong việc diễn đạt ý muốn, phù hợp với mọi ngữ cảnh và đối tượng giao tiếp.
Lưu Ý Quan Trọng Khi Dùng Cấu Trúc Nhờ Vả
Khi sử dụng cấu trúc nhờ vả, có một số điểm quan trọng bạn cần lưu ý để đảm bảo lời yêu cầu của mình được hiểu đúng và đạt được hiệu quả mong muốn.
Đầu tiên, hãy luôn cân nhắc mối quan hệ giữa bạn và người được nhờ vả. Đối với bạn bè thân thiết hoặc thành viên trong gia đình, bạn có thể sử dụng các hình thức nhờ vả trực tiếp và ít trang trọng hơn. Tuy nhiên, khi giao tiếp với người lạ, cấp trên, hoặc trong môi trường công sở, việc sử dụng các cụm từ lịch sự và gián tiếp là cực kỳ cần thiết để duy trì sự tôn trọng và chuyên nghiệp.
Thứ hai, luôn kèm theo từ “please” (làm ơn) để tăng cường mức độ lịch sự, ngay cả khi bạn sử dụng các động từ khuyết thiếu lịch sự như “could” hoặc “would”. Việc này giúp làm mềm mại lời yêu cầu và thể hiện sự tôn trọng đối với người nghe. Ví dụ, thay vì nói “Could you open the door?”, hãy nói “Could you please open the door?”.
Cuối cùng, hãy chú ý đến ngữ điệu và ngôn ngữ cơ thể. Ngay cả một câu nhờ vả được cấu trúc hoàn hảo về mặt ngữ pháp cũng có thể trở nên không hiệu quả nếu được nói với ngữ điệu ra lệnh hoặc thái độ không phù hợp. Một giọng điệu nhẹ nhàng, thân thiện cùng với cử chỉ cơ thể mở sẽ giúp lời yêu cầu của bạn được đón nhận tích cực hơn.
Cách Phản Hồi Lời Nhờ Vả Trong Giao Tiếp
Không chỉ biết cách nhờ vả, việc phản hồi lại một lời yêu cầu cũng là một kỹ năng giao tiếp quan trọng. Bạn cần biết cách chấp nhận hoặc từ chối một cách lịch sự, dù trong tình huống nào.
Khi chấp nhận một lời nhờ vả, bạn có thể sử dụng các cụm từ như “Sure”, “Of course”, “No problem”, “Absolutely”, “I’d be happy to”, “Certainly”. Các phản hồi này thể hiện sự sẵn lòng và tinh thần hợp tác. Ví dụ, nếu ai đó nói “Could you help me with these boxes?”, bạn có thể trả lời “Of course, I’d be happy to help you.”
Khi cần từ chối, điều quan trọng là phải làm điều đó một cách khéo léo và lịch sự để không làm mất lòng người khác. Bạn có thể bắt đầu bằng một lời xin lỗi, sau đó giải thích lý do một cách ngắn gọn và chân thành, và nếu có thể, đề xuất một giải pháp thay thế. Ví dụ: “I’m sorry, I wish I could, but I’m really busy right now. Perhaps [tên người khác] could help you?” hoặc “Unfortunately, I won’t be able to do that, as I have another commitment.” Tránh những câu trả lời cụt lủn như “No” hoặc “I can’t” mà không có lời giải thích.
Bài Tập Thực Hành Cấu Trúc Nhờ Vả
Để củng cố kiến thức về cấu trúc nhờ vả, hãy thực hành với các bài tập sau đây.
Bài tập 1: Dịch và Trả lời các câu hỏi sau sang tiếng Anh
- Bạn có thể mở cửa cho tôi được không?
- Bạn có phiền tắt tivi không?
- Bạn có thể đưa tôi muối được không?
- Bạn có thể giúp tôi với những cái hộp này được không?
- Tôi có thể nhờ bạn một việc được không?
- Có thể thay đổi lại thời gian họp được không?
- Bạn có thể cho tôi biết nhà vệ sinh ở đâu được không?
- Bạn có phiền cho mình mượn bút không?
- Bạn có thể giúp tôi mang những túi này được không?
- Tôi muốn hỏi bạn có thể mua một số thực phẩm cho tôi được không?
- Bạn có thể đưa tôi đến nhà ga được không?
- Có thể hoãn cuộc họp cho đến tuần sau được không?
- Bạn có thể gửi báo cáo cho tôi vào ngày mai được không?
- Tôi có thể xin nghỉ một ngày vào ngày mai được không?
- Bạn có thể gọi cho tôi vào chiều nay được không?
Đáp án và câu trả lời tham khảo:
- Could you please open the door for me? – Of course, I can open the door for you.
- Would you mind turning off the television? – No problem, I can turn off the television.
- Can you pass me the salt, please? – Sure, I can pass you the salt.
- Could you give me a hand with these boxes? – Of course, I can help you with those boxes.
- Can I ask you for a favor? – Sure, what do you need me to do?
- Would it be possible to reschedule the meeting? – Let me check and I will get back to you on that.
- Could you tell me where the restroom is? – Sure, the restroom is down the hall on the left.
- Do you mind lending me a pen? – No, I don’t mind at all. Here you go.
- Could you help me carry these bags? – Sure thing, I can help you carry those bags.
- I was wondering if you could pick up some groceries for me. – Yes, I can pick up some groceries for you.
- Would you be able to give me a ride to the train station? – Absolutely, I can give you a ride to the train station.
- Could the meeting be postponed until next week? – Let me check with everyone else, and I will let you know.
- Can you send me the report by tomorrow? – Yes, I can send you the report by tomorrow.
- Would it be okay for me to take a day off tomorrow? – Let me check the schedule, and I will get back to you on that.
- Could you give me a call later this afternoon? – Sure, I can give you a call later this afternoon.
Bài tập 2: Điền vào chỗ trống để hoàn thành câu nhờ vả.
1. _____ you please pass me the salt?
a. Could
b. Will
c. Shall
d. May
2. Do you mind if I _____ you something?
a. ask
b. will ask
c. would ask
d. asked
3. _____ we reschedule the meeting for next week?
a. Can
b. May
c. Would
d. Could
4. _____ you give me a hand with these boxes?
a. Will
b. Should
c. Could
d. Might
5. I was wondering if you _____ pick up some groceries for me.
a. could
b. can
c. will
d. should
Đáp án và dịch:
- a. Could (Bạn có thể đưa tôi muối được không?)
- a. ask (Bạn có phiền nếu tôi hỏi bạn một điều gì đó không?)
- d. Could (Chúng ta có thể thay đổi lại thời gian họp cho tuần tới được không?)
- c. Could (Bạn có thể giúp tôi với những cái hộp này được không?)
- a. could (Tôi muốn hỏi bạn có thể mua một số thực phẩm cho tôi được không?)
Bài tập thực hành cấu trúc nhờ vả tiếng Anh
Các Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs) về Cấu Trúc Nhờ Vả
-
Cấu trúc nhờ vả là gì trong tiếng Anh?
Cấu trúc nhờ vả là các mẫu câu được sử dụng để yêu cầu hoặc đề nghị người khác thực hiện một hành động cụ thể. Chúng thường bắt đầu bằng các trợ động từ khuyết thiếu như “Can”, “Could”, “Would”, hoặc các cụm từ lịch sự hơn. -
Sự khác biệt giữa “Can you” và “Could you” khi nhờ vả?
“Can you” mang tính trực tiếp và ít trang trọng hơn, phù hợp với bạn bè hoặc người quen. “Could you” lịch sự và gián tiếp hơn, lý tưởng cho tình huống trang trọng hoặc khi bạn muốn thể hiện sự tôn trọng. -
Làm sao để lời nhờ vả trở nên lịch sự hơn?
Để tăng tính lịch sự, bạn có thể thêm “please”, sử dụng “Could” hoặc “Would” thay vì “Can”, hoặc dùng các cụm từ như “I was wondering if…”, “Would you mind…”, “If it’s not too much trouble…”. -
Khi nào nên dùng cấu trúc nhờ vả bị động?
Cấu trúc nhờ vả bị động được dùng khi bạn muốn nhấn mạnh hành động được thực hiện hơn là người thực hiện, hoặc khi người thực hiện không quan trọng/không xác định. Ví dụ: “Could the document be reviewed by tomorrow?”. -
Có cần dùng “please” khi đã dùng “Would you mind…?” không?
“Would you mind” đã mang tính lịch sự cao, nhưng việc thêm “please” vẫn có thể giúp lời yêu cầu thêm phần mềm mại, tuy nhiên không bắt buộc. Ví dụ: “Would you mind opening the window?” là đủ lịch sự. -
Phải làm gì nếu tôi không thể giúp được lời nhờ vả?
Nếu không thể giúp, hãy từ chối một cách lịch sự bằng cách bắt đầu bằng lời xin lỗi, giải thích lý do ngắn gọn và chân thành (nếu phù hợp), và nếu có thể, đề xuất một giải pháp thay thế. -
Có lỗi thường gặp nào khi dùng cấu trúc nhờ vả không?
Một lỗi phổ biến là dùng quá trực tiếp hoặc thiếu lịch sự trong các tình huống trang trọng. Một lỗi khác là bỏ qua “please” khi cần, hoặc sử dụng ngữ điệu ra lệnh thay vì ngữ điệu hỏi.
Cấu trúc nhờ vả là một phần không thể thiếu trong giao tiếp bằng tiếng Anh. Việc thành thạo cách sử dụng các dạng câu hỏi này giúp bạn truyền đạt ý muốn một cách rõ ràng, lịch sự và hiệu quả. Luôn nhớ cân nhắc ngữ cảnh, mối quan hệ với người nghe và lựa chọn từ ngữ phù hợp. Thực hành thường xuyên với các ví dụ và tình huống đa dạng sẽ giúp bạn trở nên tự tin và trôi chảy hơn trong giao tiếp tiếng Anh, đặc biệt là khi thể hiện cấu trúc nhờ vả. Anh ngữ Oxford tin rằng với sự luyện tập kiên trì, bạn sẽ sớm làm chủ kỹ năng quan trọng này.