Trong hành trình chinh phục tiếng Anh, việc nắm vững các cấu trúc ngữ pháp phức tạp là điều thiết yếu. Một trong số đó là cấu trúc Whether, một liên từ thường xuyên gây nhầm lẫn cho người học. Bài viết này của Anh ngữ Oxford sẽ đi sâu phân tích ý nghĩa, cách dùng chuẩn xác và những trường hợp đặc biệt của liên từ này, giúp bạn sử dụng từ “whether” một cách tự tin và hiệu quả hơn trong mọi tình huống giao tiếp tiếng Anh.
Whether là gì và Cách dùng Cơ bản
Whether là một liên từ (conjunction) trong tiếng Anh, mang ý nghĩa phổ biến là “liệu rằng” hoặc “cho dù”. Theo định nghĩa từ các từ điển uy tín, whether được dùng để diễn đạt sự nghi ngờ, sự lựa chọn giữa hai hoặc nhiều khả năng, hoặc để chỉ ra rằng một điều gì đó là đúng trong mọi trường hợp được đề cập. Khoảng 65% số lần người bản xứ sử dụng từ này là để giới thiệu một mệnh đề danh từ, thể hiện sự không chắc chắn hoặc một câu hỏi gián tiếp.
Ví dụ minh họa cụ thể cho ý nghĩa “liệu rằng”:
- They are discussing whether to go out for dinner or cook at home tonight. (Họ đang thảo luận liệu tối nay nên đi ăn ngoài hay nấu ăn ở nhà.)
- I can’t decide whether I should take the job offer. (Tôi không thể quyết định liệu tôi có nên nhận lời mời làm việc đó không.)
Ngoài ra, whether còn được sử dụng để chuyển đổi câu hỏi Yes/No trực tiếp sang dạng câu tường thuật gián tiếp, một kỹ năng ngữ pháp quan trọng trong tiếng Anh. Điều này giúp câu văn trở nên mượt mà và tự nhiên hơn trong giao tiếp hằng ngày cũng như trong văn viết học thuật.
Ví dụ về câu tường thuật với whether:
- Câu hỏi gốc: “Did he pass the exam?” → She asked whether he had passed the exam. (Cô ấy hỏi liệu anh ấy đã đỗ kỳ thi không.)
- Câu hỏi gốc: “Is it raining outside?” → He wondered whether it was raining outside. (Anh ấy tự hỏi liệu bên ngoài có mưa không.)
Liên từ whether đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện sự không chắc chắn hoặc sự lựa chọn, giúp người nói và người viết diễn đạt ý tưởng một cách rõ ràng và chính xác. Nắm vững cách sử dụng cơ bản của whether là nền tảng vững chắc để tiếp tục khám phá các cấu trúc phức tạp hơn của nó.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- Nắm Vững IELTS Writing Task 1 Map Tense: Hướng Dẫn Chi Tiết Từ Anh ngữ Oxford
- Nắm Vững Dạng Bài Hoàn Thành Đoạn Văn Tiếng Anh THPT
- Khám Phá Phương Pháp Học Tiếng Anh Hiệu Quả Đột Phá
- Chinh Phục IELTS Speaking Part 1: Chủ Đề What You Do
- Cách Viết Thiệp Mời Sinh Nhật Bằng Tiếng Anh
Các Cấu Trúc Whether Phổ Biến và Cách Ứng Dụng
Whether thường xuất hiện trong một số cấu trúc cố định, mỗi cấu trúc mang một sắc thái ý nghĩa riêng biệt. Việc hiểu rõ từng cấu trúc sẽ giúp bạn sử dụng whether linh hoạt hơn trong các tình huống khác nhau.
Cấu trúc Whether… or…: Bày tỏ Sự Lựa Chọn hoặc Nghi Ngờ
Cấu trúc “whether… or…” được sử dụng khi bạn muốn diễn tả sự lựa chọn giữa hai khả năng hoặc bày tỏ sự nghi ngờ về một trong hai điều. Đây là một cách phổ biến để đặt ra các tình huống có thể xảy ra và cân nhắc giữa chúng.
Khi có cùng chủ ngữ trong mệnh đề
Khi chủ ngữ của hai vế câu giống nhau, chúng ta có thể rút gọn bằng cách sử dụng động từ nguyên thể có “to”. Cấu trúc này giúp câu văn ngắn gọn và tránh lặp từ, đặc biệt hữu ích trong văn viết học thuật hoặc các bài luận đòi hỏi sự súc tích.
Cấu trúc:
| Clause (Vế câu) + whether + to Verb 1 + (Object 1) + or + to Verb 2 + (Object 2) |
|---|
Ví dụ cụ thể:
- She is struggling to decide whether to pursue a career in medicine or in engineering. (Cô ấy đang vật lộn để quyết định liệu có nên theo đuổi sự nghiệp y học hay kỹ thuật.)
- The team needs to figure out whether to implement the new strategy or stick with the old one. (Đội cần tìm ra liệu có nên triển khai chiến lược mới hay giữ nguyên chiến lược cũ.)
Khi có khác chủ ngữ trong mệnh đề
Trong trường hợp chủ ngữ ở hai vế câu khác nhau, chúng ta cần giữ lại chủ ngữ và động từ đầy đủ để đảm bảo ý nghĩa rõ ràng. Đây là cấu trúc phổ biến hơn khi hai hành động hoặc trạng thái được thực hiện bởi các đối tượng khác nhau.
Cấu trúc:
| Clause (vế câu) + whether + Subject + Verb 1 + (Object 1) + or + Verb 2 + (Object 2) |
|---|
Ví dụ minh họa:
- The committee members are debating whether the company should expand its market or focus on existing customers. (Các thành viên ủy ban đang tranh luận liệu công ty nên mở rộng thị trường hay tập trung vào khách hàng hiện có.)
- I’m not sure whether my parents will agree to the trip or prefer to stay home. (Tôi không chắc liệu bố mẹ tôi sẽ đồng ý đi chuyến đi hay thích ở nhà hơn.)
Cấu trúc Whether or not: Bất kể, Cho dù
Cấu trúc “whether or not” mang ý nghĩa nhấn mạnh sự bắt buộc hoặc sự thật của một điều gì đó, cho dù một điều kiện khác có xảy ra hay không. Nó thường được dùng để chỉ ra rằng kết quả sẽ không thay đổi bất kể sự lựa chọn hoặc tình huống nào. Có hai cách đặt “or not” trong cấu trúc này, tùy thuộc vào sự nhấn mạnh và ngữ cảnh.
Cấu trúc:
| – Clause (vế câu) + whether or not + Subject + Verb – Whether + Subject + Verb + (Object ) + or not + Clause (vế câu) |
|---|
Ví dụ về cấu trúc “whether or not”:
- You must submit the report by Friday, whether or not you have finished all the data analysis. (Bạn phải nộp báo cáo trước thứ Sáu, cho dù bạn đã hoàn thành tất cả phân tích dữ liệu hay chưa.)
- Whether it rains or not, the outdoor concert will proceed as planned. (Cho dù trời mưa hay không, buổi hòa nhạc ngoài trời vẫn sẽ diễn ra theo kế hoạch.)
- The project will be launched next month, whether all the features are perfectly implemented or not. (Dự án sẽ được khởi động vào tháng tới, cho dù tất cả các tính năng đã được triển khai hoàn hảo hay chưa.)
Cấu trúc này rất hữu ích khi bạn muốn truyền đạt một quyết định đã được đưa ra và sẽ không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài, thể hiện sự kiên quyết hoặc một sự thật không thể thay đổi.
Whether trong Mệnh Đề Danh Từ
Whether thường xuyên được sử dụng để bắt đầu một mệnh đề danh từ (noun clause), hoạt động như một danh từ trong câu. Mệnh đề danh từ bắt đầu bằng whether thường mang ý nghĩa “có đúng hay không” hoặc “liệu rằng có xảy ra không”. Loại mệnh đề này có thể đóng vai trò làm chủ ngữ, tân ngữ hoặc bổ ngữ trong câu.
Cấu trúc:
| – Noun clause + whether/if + clause – Whether/if + Subject + Verb 1 + Object 1 + Verb 2 + … |
|---|
Ví dụ về whether trong mệnh đề danh từ:
- The question is whether we have enough resources to complete the task. (Vấn đề là liệu chúng ta có đủ nguồn lực để hoàn thành nhiệm vụ không.) – whether là bổ ngữ.
- Whether she accepts the offer depends entirely on the salary package. (Liệu cô ấy có chấp nhận lời đề nghị hay không hoàn toàn phụ thuộc vào gói lương.) – whether là chủ ngữ.
- I am unsure whether the new policy will benefit everyone. (Tôi không chắc liệu chính sách mới có mang lại lợi ích cho tất cả mọi người không.) – whether là tân ngữ của giới từ “unsure”.
Mệnh đề danh từ với whether giúp chúng ta diễn đạt những điều không chắc chắn, những câu hỏi gián tiếp hoặc những điều cần được xem xét, phân tích trong câu.
Phân Biệt Cấu Trúc Whether với If trong Tiếng Anh
Whether và If đôi khi có thể được dùng thay thế cho nhau, nhưng có những trường hợp chỉ có thể sử dụng whether. Việc hiểu rõ sự khác biệt này là chìa khóa để sử dụng chúng một cách chính xác, tránh các lỗi ngữ pháp không đáng có.
Những trường hợp Whether và If có thể thay thế nhau
Trong một số ngữ cảnh, cả whether và if đều có thể được sử dụng mà không làm thay đổi ý nghĩa của câu, đặc biệt là khi chúng giới thiệu một mệnh đề danh từ sau các động từ như ask, know, wonder, doubt, discuss, decide, hoặc khi truyền tải nội dung mang ý nghĩa nghi ngờ, không chắc chắn.
Ví dụ minh họa:
- I don’t know whether he will come to the party or not. = I don’t know if he will come to the party or not. (Tôi không biết liệu anh ấy có đến bữa tiệc hay không.)
- She asked me whether I was feeling better. = She asked me if I was feeling better. (Cô ấy hỏi tôi liệu tôi có cảm thấy tốt hơn không.)
- They are wondering whether the flight has been delayed. = They are wondering if the flight has been delayed. (Họ đang tự hỏi liệu chuyến bay có bị hoãn không.)
Điều này cho thấy trong nhiều trường hợp, sự lựa chọn giữa whether và if mang tính phong cách hơn là ngữ pháp bắt buộc, đặc biệt trong giao tiếp hàng ngày.
Những trường hợp chỉ có thể sử dụng Whether
Mặc dù có sự trùng lặp, nhưng có những trường hợp whether là lựa chọn duy nhất và if không thể thay thế. Khoảng 35% các lỗi dùng sai whether và if đến từ việc không phân biệt được các trường hợp này.
Đứng sau giới từ
Whether phải được sử dụng khi nó đứng ngay sau một giới từ. Đây là một quy tắc ngữ pháp cứng và không có ngoại lệ.
Ví dụ cụ thể:
- The discussion was about whether to accept the proposal. (Cuộc thảo luận là về việc liệu có nên chấp nhận đề xuất không.) (Không dùng “about if”)
- He is concerned about whether the results will be accurate. (Anh ấy lo lắng về việc liệu kết quả có chính xác không.) (Không dùng “about if”)
Trước động từ nguyên thể có “to” (to-infinitive)
Khi bạn muốn nối whether trực tiếp với một động từ nguyên thể có “to”, bạn phải sử dụng whether.
Ví dụ minh họa:
- She is trying to decide whether to go or to stay. (Cô ấy đang cố gắng quyết định liệu nên đi hay ở lại.) (Không dùng “if to go”)
- I don’t know whether to laugh or cry. (Tôi không biết nên cười hay khóc.) (Không dùng “if to laugh”)
Trong cấu trúc “whether… or not” nhấn mạnh sự lựa chọn kép
Mặc dù “if or not” đôi khi được sử dụng trong giao tiếp không chính thức, “whether or not” là cấu trúc chính xác và được chấp nhận rộng rãi hơn khi bạn muốn rõ ràng về hai lựa chọn và kết quả của chúng.
Ví dụ:
- You have to attend the meeting, whether or not you agree with the agenda. (Bạn phải tham dự cuộc họp, cho dù bạn có đồng ý với chương trình nghị sự hay không.)
- Whether or not he passes the test, he will still join the team. (Cho dù anh ấy có vượt qua bài kiểm tra hay không, anh ấy vẫn sẽ tham gia đội.)
Những Lỗi Thường Gặp và Mẹo Ghi Nhớ Khi Dùng Whether
Trong quá trình học và sử dụng tiếng Anh, người học thường mắc một số lỗi phổ biến khi dùng whether, đặc biệt là trong việc phân biệt với if. Nắm rõ những lỗi này và áp dụng các mẹo ghi nhớ sẽ giúp bạn nâng cao độ chính xác trong ngữ pháp.
Một trong những lỗi thường gặp nhất là sử dụng if thay cho whether ở những trường hợp whether là bắt buộc, ví dụ như sau giới từ hoặc trước động từ nguyên thể có “to”. Nhiều người học có xu hướng dùng if trong mọi trường hợp do if quen thuộc hơn hoặc do sự trùng lặp về ý nghĩa “liệu rằng” trong câu hỏi gián tiếp. Tuy nhiên, điều này có thể dẫn đến câu văn không tự nhiên hoặc sai ngữ pháp.
Một lỗi khác là lạm dụng cấu trúc “whether or not” khi ý nghĩa “or not” không cần thiết hoặc đã được ngụ ý. Đôi khi, chỉ cần dùng “whether” là đủ để diễn đạt sự không chắc chắn hoặc sự lựa chọn. Ví dụ, câu “I wonder whether she will come” đã đủ nghĩa mà không cần thêm “or not” nếu không muốn nhấn mạnh ý “cho dù không đến”.
Mẹo ghi nhớ để sử dụng whether chính xác:
- Ghi nhớ quy tắc “giới từ + whether”: Đây là quy tắc vàng. Khi thấy có giới từ đứng ngay trước khoảng trống cần điền, gần như chắc chắn đó là whether. Ví dụ: We talked about whether…
- Ghi nhớ quy tắc “whether + to-infinitive”: Tương tự như quy tắc trên, nếu theo sau là một động từ nguyên thể có “to”, hãy dùng whether. Ví dụ: He can’t decide whether to go…
- Xét tính trang trọng: Whether thường được coi là trang trọng hơn if khi cả hai đều có thể dùng được. Trong văn viết học thuật, báo cáo hoặc các tình huống chính thức, whether là lựa chọn ưu tiên để thể hiện sự chuyên nghiệp.
- Kiểm tra sự cần thiết của “or not”: Hãy tự hỏi liệu câu văn có cần nhấn mạnh ý “bất kể điều gì xảy ra” hay không. Nếu có, dùng “whether or not”. Nếu chỉ đơn giản là một câu hỏi “có hay không”, thường dùng “whether” (hoặc “if” trong các trường hợp được phép).
Việc thực hành thường xuyên với các bài tập và ví dụ đa dạng, cùng với việc đọc và nghe tiếng Anh từ các nguồn tin cậy, sẽ giúp bạn dần hình thành phản xạ đúng đắn khi sử dụng whether và các liên từ khác.
Bài tập áp dụng Cấu trúc Whether và If
Hãy cùng thực hành để củng cố kiến thức về cấu trúc Whether và cách phân biệt với If.
Điền If hoặc Whether vào những chỗ trống sau đây:
- The only problem would be____ the publication was defamatory.
- This business did not decide____ they should change their targeted customers or extend to a larger range.
- The professor required his students to give opinions on___ the new regulation should be allowed.
- Tell me___ you can join the party or not.
- Linda considers ___ to keep studying her major or kick off another course in Coursera.
- We are discussing___ our team should invest in a start-up business.
- __ our boss is able to increase the benefit and will increase the share price of our company.
- Let us know____ Mr.Walton can to join the conference tomorrow.
- The chairman looked into___ the price should be decreased.
- ___ it is worth taking risks by investing in the new product is still a question to our business.
Đáp án
- Whether
- Whether
- Whether
- If (hoặc Whether)
- Whether
- Whether
- Whether
- Whether (hoặc If)
- Whether
- Whether
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs) về Cấu Trúc Whether
Nhiều người học tiếng Anh thường có những thắc mắc chung về cách sử dụng liên từ whether. Dưới đây là tổng hợp các câu hỏi thường gặp nhất, giúp làm rõ hơn những điểm còn băn khoăn.
1. Khi nào nên dùng “whether” thay vì “if”?
Bạn nên dùng whether thay vì if trong các trường hợp sau:
- Khi đứng sau giới từ (ví dụ: about whether, concerned with whether).
- Khi đi kèm với động từ nguyên thể có “to” (to-infinitive) (ví dụ: decide whether to go).
- Khi diễn tả sự lựa chọn kép rõ ràng với “or not” (ví dụ: whether or not you agree).
- Khi là chủ ngữ của câu (ví dụ: Whether he comes is unknown).
- Trong văn phong trang trọng hơn.
2. Có thể bỏ “or not” sau “whether” được không?
Có, bạn hoàn toàn có thể bỏ “or not” sau whether nếu không cần nhấn mạnh ý “bất kể” hay “có hay không”. Ví dụ, “I don’t know whether he will come” là hoàn toàn chính xác và đủ nghĩa. Việc thêm “or not” chỉ để nhấn mạnh hai khả năng đối lập hoặc kết quả không đổi.
3. “Whether” có thể đứng ở đầu câu không?
Có, whether có thể đứng ở đầu câu khi nó giới thiệu một mệnh đề danh từ đóng vai trò làm chủ ngữ của câu. Ví dụ: “Whether it rains tomorrow affects our plans.” (Liệu trời có mưa ngày mai ảnh hưởng đến kế hoạch của chúng ta.)
4. Sự khác biệt chính về sắc thái giữa “whether” và “if” khi chúng có thể thay thế nhau là gì?
Khi cả whether và if đều có thể được sử dụng (thường là trong câu tường thuật hoặc mệnh đề danh từ sau các động từ như ask, know, wonder), whether mang sắc thái trang trọng và chính thức hơn. If thường được dùng phổ biến hơn trong giao tiếp hàng ngày, không trang trọng.
5. “Whether” có thể được dùng trong câu điều kiện không?
Không. Whether không được dùng để tạo câu điều kiện (ví dụ: “If it rains, I will stay home”). Whether giới thiệu một sự không chắc chắn hoặc sự lựa chọn giữa các khả năng, chứ không phải một điều kiện để một hành động khác xảy ra. Đối với câu điều kiện, bạn luôn sử dụng if.
6. Cấu trúc “whether… or no” có giống “whether… or not” không?
Về cơ bản, “whether… or no” cũng có ý nghĩa tương tự như “whether… or not”, diễn tả sự lưỡng lự hoặc bất kể điều gì xảy ra. Tuy nhiên, “whether… or no” ít phổ biến hơn và mang hơi hướng cổ xưa hoặc văn học hơn so với “whether… or not” trong tiếng Anh hiện đại.
Trên đây là toàn bộ kiến thức sâu rộng liên quan đến cấu trúc Whether trong tiếng Anh, từ những định nghĩa cơ bản đến các ứng dụng phức tạp và cách phân biệt với “if”. Việc nắm vững các quy tắc này sẽ giúp bạn tránh được những lỗi sai phổ biến và nâng cao đáng kể kỹ năng ngữ pháp của mình. Hãy thường xuyên thực hành qua các bài tập và áp dụng vào giao tiếp hàng ngày để củng cố kiến thức này một cách tốt nhất, giúp bạn tự tin hơn trên con đường chinh phục tiếng Anh cùng Anh ngữ Oxford.