Idiomatic Expressions đóng vai trò thiết yếu trong việc tạo nên sự tự nhiên và linh hoạt trong ngôn ngữ, đặc biệt là tiếng Anh. Những cụm từ mang tính biểu đạt sâu sắc này không chỉ giúp người nói truyền tải cảm xúc, suy nghĩ và quan điểm một cách hình ảnh mà còn là minh chứng cho trình độ ngôn ngữ nâng cao. Đây là một khía cạnh không thể thiếu trong giao tiếp hàng ngày, phản ánh chiều sâu văn hóa của người bản xứ.
Khái Niệm Thành Ngữ Tiếng Anh (Idiomatic Expressions) Là Gì?
Thành ngữ tiếng Anh, hay còn gọi là Idiomatic Expressions, là những cụm từ mà ý nghĩa tổng thể của chúng không thể suy ra trực tiếp từ ý nghĩa riêng lẻ của từng từ cấu thành. Thay vào đó, chúng mang một nghĩa bóng, thường bắt nguồn từ những điển tích, câu chuyện dân gian hoặc những quan sát phổ biến trong một nền văn hóa cụ thể. Việc hiểu và sử dụng thành ngữ đòi hỏi sự nắm bắt ngữ cảnh sâu sắc, vượt ra ngoài khuôn khổ nghĩa đen của từ.
Ví dụ điển hình trong tiếng Việt là cụm thành ngữ “nước đến chân mới nhảy” trong câu nói: “Mình chỉ ôn từ 2 đến 3 ngày trước ngày đi thi thôi, có khi còn chẳng ôn, toàn đợi nước đến chân mới nhảy.” Cụm từ này không có nghĩa đen là nước dâng cao đến chân và ta phải nhảy lên. Thay vào đó, nó ẩn dụ cho thói quen trì hoãn công việc, chỉ bắt đầu hành động khi tình thế đã trở nên cấp bách, gần đến hạn chót hoặc khi vấn đề đã trở nên nghiêm trọng.
Hình ảnh minh họa cụm thành ngữ "nước đến chân mới nhảy" trong tiếng Việt
Điển tích này được lấy từ tác phẩm “Sống chết mặc bay” của nhà văn Phạm Duy Tốn ra đời năm 1918, kể về sự thờ ơ của quan phụ mẫu khi dân làng đang vật lộn với lũ lụt. Ý nghĩa sâu xa này giúp người nghe, người đọc không chỉ hiểu thông điệp mà còn cảm nhận được thái độ, hành vi được mô tả. Tương tự, các cụm thành ngữ tiếng Anh cũng được sử dụng với mục đích tạo hình ảnh và truyền đạt ý nghĩa một cách tự nhiên, hiệu quả hơn. Tuy nhiên, đối với nhiều người học tiếng Anh, việc nắm bắt, hiểu và áp dụng những cụm từ thông dụng này vẫn còn là một thử thách đáng kể.
Như Boers (2008) đã chỉ ra, “Việc những người không phải người bản xứ (non-native speakers) cảm thấy khó khi sử dụng thành ngữ bởi họ không biết rằng những hình ảnh (điển tích) tạo nên cụm từ đó”. Mặc dù không mang nghĩa trực tiếp, ngôn ngữ thành ngữ lại chứa đựng chiều sâu ý nghĩa sau khi người đọc liên tưởng. Điều này làm cho những câu nói có sử dụng Idiomatic Expressions trở nên biểu tượng và giàu sắc thái hơn, không chỉ trong văn viết mà còn trong giao tiếp hàng ngày.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- VSTEP Speaking Part 1: Nắm Vững Từ Vựng Chủ đề Lễ hội
- Hướng Dẫn Mời Ai Đó Đi Chơi Tự Tin Bằng Tiếng Anh
- Khám Phá Thế Giới Truyền Thông Đại Chúng Đa Dạng
- Hướng Dẫn Viết Đoạn Văn Về Thảm Họa Thiên Nhiên Bằng Tiếng Anh
- Nắm Vững Từ Vựng Tiếng Anh Chuyên Ngành Luật Hiệu Quả
Hành Trình Khám Phá Nguồn Gốc Của Thành Ngữ (Idioms)
Ngoài chức năng truyền đạt ý nghĩa tượng hình thông qua liên tưởng về hình ảnh của thành ngữ, nhiều Idiomatic Expressions có cách dùng gắn liền với một câu chuyện, thường là những câu chuyện phổ biến rộng rãi trong cùng một nền văn hóa. Việc tìm hiểu nguồn gốc này giúp người học không chỉ nhớ lâu hơn mà còn hiểu sâu sắc hơn ý nghĩa ẩn chứa.
Biểu tượng cụm thành ngữ "to add insult to injury" thể hiện sự tồi tệ thêm
Một ví dụ điển hình là cụm thành ngữ “To add insult to injury” (tạm dịch: đổ thêm dầu vào lửa, hoặc sát muối vào vết thương). Theo Cambridge Dictionary, cụm từ này được dùng khi bạn cảm thấy rằng điều ai đó làm đang khiến tình huống vốn dĩ đã tồi tệ trở nên tồi tệ hơn. Nguồn gốc của cụm từ này có thể được truy ngược về những câu chuyện ngụ ngôn cổ đại của Aesop, một nhà kể chuyện người Hy Lạp.
Cụ thể, câu chuyện “The Bald Man and the Fly” (Người đàn ông hói và con ruồi) kể về một con ruồi cứ cố gắng cắn vào đầu người đàn ông hói. Để xua đuổi con ruồi, ông ta liên tục phải tát vào đầu mình, tự gây thương tích cho bản thân. Con ruồi sau đó chế giễu ông rằng ông muốn trả thù một côn trùng nhỏ bé nhưng lại tự làm mình bị thương nhiều hơn. Câu thành ngữ này lần đầu tiên xuất hiện trong tiếng Anh vào giữa thế kỷ 18 và có nhiều biến thể như “adds insult to injury”, “adding insult to injury”, hay “added insult to injury”. Việc hiểu câu chuyện gốc giúp người học hình dung rõ ràng hơn về tình huống mà cụm từ này được áp dụng.
Tầm Quan Trọng Vượt Trội Của Thành Ngữ Trong Tiếng Anh Hiện Đại
Thành ngữ tiếng Anh có tính phổ biến và lan truyền rộng rãi xuất phát từ hai nguyên nhân chính. Thứ nhất, các cụm Idiomatic Expressions thường được liên tưởng hoặc xuất phát từ các hình ảnh ý nghĩa và mang tính gợi mở, khiến cả người nói và người nghe có thể dễ dàng hiểu ý lẫn nhau trong cả văn nói và văn viết. Điều này giúp giao tiếp trở nên sinh động và tự nhiên hơn rất nhiều so với việc chỉ sử dụng từ ngữ theo nghĩa đen.
Thứ hai, các cụm Idiomatic Expressions thường được gắn liền với bản sắc riêng biệt của mỗi nền văn hóa. Theo Rizq (2015): “Idiomatic expressions carry within them the history, heritage, culture and customs of its native users” (Các cụm từ thành ngữ mang trong chúng những khía cạnh lịch sử, di sản, văn hóa và tập quán của những người bản địa). Vì được ra đời trong quá trình sinh hoạt và trải nghiệm của con người trong một khu vực hoặc đất nước nhất định, các cụm thành ngữ đều gắn liền với đặc trưng riêng của con người, địa phương và mang lại giá trị văn hóa tinh thần vượt trội hơn cả giá trị ngôn ngữ đơn thuần. Ước tính có ít nhất 25.000 thành ngữ và cụm từ biểu đạt trong tiếng Anh, cho thấy sự phong phú của khía cạnh này.
Hình ảnh con tàu tượng trưng cho việc "to run a tight ship" – quản lý chặt chẽ
Vì vậy, các cụm Idiomatic Expressions thường được dùng như một trong số các tiêu chí đánh giá khả năng ngôn ngữ của người học. Chúng cũng là kỹ năng gây khó khăn cho một số người học ngôn ngữ bởi sự khác biệt về văn hóa. Ví dụ, cụm từ “to run a tight ship” với ý nghĩa “someone who runs a tight ship organizes something in a very efficient way, controlling other people very closely” (một người có thể sắp xếp và tổ chức mọi công việc, mọi người một cách hiệu quả – theo Cambridge Dictionary) được dùng phổ biến trong tiếng Anh, đặc biệt là do Anh là một quốc gia có truyền thống hàng hải lâu đời. Tuy nhiên, cụm từ này lại không được phổ biến ở một số quốc gia khác không quá coi trọng lĩnh vực hàng hải hoặc thậm chí không có vùng biển. Như Jacqueline Ambrose từ Mikolaiv Pedagogical University đã nhận định, “Các cụm thành ngữ thường chứa đựng thông tin lịch sử, văn hóa và mở rộng vốn hiểu biết về ngôn ngữ của con người”.
Ứng Dụng Thành Ngữ Tiếng Anh (Idiomatic Expressions) Trong IELTS Speaking
Việc sử dụng thành ngữ tiếng Anh một cách tự nhiên và chính xác là một yếu tố quan trọng giúp thí sinh đạt được điểm cao trong bài thi IELTS Speaking. Đây là một kỹ năng được đánh giá cao, thể hiện sự am hiểu sâu sắc về ngôn ngữ.
Vai Trò Của Thành Ngữ Trong Tiêu Chí Đánh Giá IELTS Speaking
Bài thi IELTS Speaking được đánh giá dựa trên bốn tiêu chí chính, được mô tả cụ thể trong bảng tiêu chí chấm điểm chính thức (IELTS Speaking Band Descriptors). Trong đó, khả năng sử dụng đa dạng và chính xác các cụm từ vựng nói chung và Idiomatic Expressions nói riêng được đề cập cụ thể tại tiêu chí Lexical Resource.
Bảng tiêu chí đánh giá kỹ năng Lexical Resource trong IELTS Speaking
| Band | Lexical Resource |
|---|---|
| 7 | Sử dụng một vài từ ngữ không thông dụng (less common) và từ ngữ mang tính thành ngữ (idiomatic vocabulary). Có biểu hiện dùng từ ngữ dưới dạng kết hợp cụm từ tự nhiên (style and collocation). |
| 8 | Sử dụng những từ không thông dụng và từ thành ngữ một cách trôi chảy, có thể có một số lỗi sử dụng không chính xác (occasional inaccuracies). |
| 9 | Sử dụng ngôn ngữ thành ngữ (idiomatic language) một cách tự nhiên và chính xác. |
Từ band điểm 7 trở lên, khi người học tiếng Anh bắt đầu có ý thức sử dụng ngôn ngữ một cách tự nhiên hơn, tiêu chí sử dụng Idiomatic vocabulary và Idiomatic language càng được nhấn mạnh. Ở band 7, thí sinh chỉ cần “có ý thức” sử dụng các cụm từ thành ngữ cơ bản. Nhưng đến band 8, thí sinh đã phải sử dụng những cụm từ thành ngữ một cách trôi chảy và tự nhiên, mặc dù vẫn có thể mắc một số lỗi nhỏ. Đáng chú ý nhất, ở band điểm 9 – band điểm cao nhất trong bài thi IELTS Speaking, Idiomatic vocabulary đã được nâng cấp lên thành Idiomatic language, yêu cầu thí sinh phải vận dụng thật tự nhiên và chính xác với mỗi câu trả lời. Điều này cho thấy tầm quan trọng vượt bậc của việc nắm vững và sử dụng Idiomatic Expressions trong bài thi IELTS Speaking.
Chiến Lược Sử Dụng Thành Ngữ Hiệu Quả Trong Giao Tiếp & IELTS
Để sử dụng Idiomatic Expressions một cách hiệu quả và ghi điểm trong các bài thi như IELTS, người học cần áp dụng các chiến lược học tập thông minh và có chọn lọc.
Hiểu Rõ Ngữ Cảnh Sử Dụng Và Ý Nghĩa Sâu Sắc Của Idioms
Như đã đề cập, Idiomatic Expressions thường mang nghĩa tượng hình và ý nghĩa biểu tượng, không phải nghĩa đen. Do vậy, để hiểu và sử dụng được những thành ngữ này một cách chính xác, người dùng phải nắm tường tận ý nghĩa của cả cụm từ và ngữ cảnh sử dụng phù hợp. Thay vì tìm kiếm nghĩa của từng từ riêng lẻ trong từ điển, người học nên tìm kiếm ý nghĩa của cả cụm thành ngữ đầy đủ.
Một phương pháp hiệu quả là tìm đọc câu chuyện hoặc điển tích tạo nên nguồn gốc của cụm thành ngữ. Điều này giúp bạn hiểu bản chất của cụm từ mà không cần đọc định nghĩa khô khan. Sau khi nắm được câu chuyện, hãy kết hợp với định nghĩa để hiểu rõ ý nghĩa thành ngữ khi dùng trong câu chuyện. Cuối cùng, thực hành bằng cách đặt ví dụ hoặc làm các bài đố nhỏ để kiểm tra khả năng hiểu của bản thân. Ngoài ra, việc quan sát các mẩu hội thoại thông thường của người bản xứ (native speakers) cũng rất hữu ích để nắm bắt cách dùng và hoàn cảnh sử dụng của thành ngữ. Khi đã biết được ý nghĩa và ngữ cảnh sử dụng cụm thành ngữ, thí sinh có thể vận dụng linh hoạt trong bài thi Speaking, hạn chế tối đa lỗi sai sót (inaccuracy).
Chọn Lọc Thành Ngữ “Hợp Thời” Và Phổ Biến
Tiếng Anh có một kho tàng khổng lồ các Idiomatic Expressions, ước tính lên đến hàng chục nghìn cụm từ (Idiomatic Expression, 2014; Laflin, 1996). Tuy nhiên, không phải tất cả đều được sử dụng rộng rãi trong giao tiếp hiện đại. Có những cụm từ đã trở nên “lỗi thời” và ít khi được người bản xứ sử dụng ngày nay. Việc tìm tòi những cụm thành ngữ “độc, lạ” nhưng không còn được ưa chuộng có thể khiến thí sinh không được giám khảo đánh giá cao ở tiêu chí Lexical Resource.
Hình ảnh minh họa trời mưa lớn liên quan thành ngữ "raining cats and dogs"
Ví dụ, cụm thành ngữ “cats and dogs” trong câu “It’s raining cats and dogs” với ý nghĩa: trời mưa như trút nước, rất phổ biến trong các bài thi và tài liệu tham khảo ở Việt Nam. Tuy nhiên, theo Amy Gillet – chuyên gia về thành ngữ Anh Mỹ và tác giả cuốn sách “Speak English like an American”, tiếng Anh là một ngôn ngữ thay đổi theo thời gian. Ngày nay, thay vì dùng câu “It’s raining cats and dogs”, người bản xứ sẽ dùng câu “It’s coming down out there” với ý nghĩa tương tự. Một ví dụ khác là cụm từ “chapter and verse” (trích dẫn từ tác phẩm nào) trong một đề thi đại học ở Việt Nam. Mặc dù đây có thể là câu hỏi phân loại học sinh khá giỏi, nhưng thực tế rất ít người bản xứ biết và sử dụng từ này do đây là cụm từ thành ngữ cổ và gần như không còn được dùng trong tiếng Anh hiện đại. Vì vậy, người học nên tập trung vào những thành ngữ thông dụng, thường xuyên xuất hiện trong các bộ phim, chương trình TV, podcast, hoặc từ giao tiếp với người bản xứ để đảm bảo tính “hợp thời” và tự nhiên.
Lợi Ích Của Việc Nắm Vững Thành Ngữ Trong Học Tiếng Anh
Việc nắm vững và sử dụng thành thạo thành ngữ tiếng Anh mang lại nhiều lợi ích vượt trội, không chỉ dừng lại ở việc đạt điểm cao trong các kỳ thi mà còn giúp nâng cao toàn diện khả năng giao tiếp. Khi bạn sử dụng Idiomatic Expressions một cách tự nhiên, lời nói của bạn sẽ trở nên trôi chảy, giàu hình ảnh và cuốn hút hơn. Điều này giúp bạn thể hiện mình một cách sống động, gần gũi hơn với người bản xứ, phá bỏ rào cản ngôn ngữ và văn hóa.
Bên cạnh đó, việc hiểu được ngôn ngữ thành ngữ giúp bạn tiếp thu thông tin từ các phương tiện truyền thông như phim ảnh, sách báo, podcast một cách trọn vẹn hơn. Rất nhiều nội dung tiếng Anh được sản xuất cho người bản xứ sử dụng thành ngữ một cách thường xuyên, và nếu không hiểu, bạn có thể bỏ lỡ những sắc thái nghĩa quan trọng. Nắm vững thành ngữ cũng là một cách tuyệt vời để mở rộng vốn từ vựng và ngữ pháp của bạn một cách có hệ thống, vì mỗi thành ngữ thường bao gồm các cấu trúc và từ vựng riêng biệt, giúp bạn học từ vựng trong ngữ cảnh cụ thể.
Những Thách Thức Khi Học Thành Ngữ Và Cách Vượt Qua
Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, việc học thành ngữ tiếng Anh cũng đi kèm với không ít thách thức. Thách thức lớn nhất là việc thành ngữ không thể được hiểu theo nghĩa đen, đòi hỏi người học phải ghi nhớ ý nghĩa tổng thể và ngữ cảnh sử dụng. Điều này khác biệt hoàn toàn với việc học từ vựng thông thường và có thể gây nhầm lẫn nếu không được tiếp cận đúng cách. Nhiều người học còn mắc lỗi khi sử dụng các thành ngữ lỗi thời hoặc không phù hợp với văn phong (trang trọng/thông tục).
Để vượt qua những thách thức này, có một số chiến lược hiệu quả. Đầu tiên, hãy ưu tiên học các Idiomatic Expressions thông dụng nhất. Bạn có thể tìm thấy danh sách các thành ngữ phổ biến trên các trang web học tiếng Anh uy tín hoặc trong các cuốn sách chuyên về thành ngữ. Thứ hai, luôn học thành ngữ trong ngữ cảnh. Đừng chỉ học định nghĩa, mà hãy tìm các ví dụ cụ thể, xem chúng được sử dụng như thế nào trong câu chuyện, đoạn hội thoại hoặc trong các tình huống thực tế. Bạn có thể tạo flashcard với một câu ví dụ ở mặt sau để dễ ghi nhớ hơn.
Thứ ba, hãy tích cực tiếp xúc với tiếng Anh thông qua các nguồn tài liệu đa dạng như phim ảnh, podcast, chương trình TV và sách báo tiếng Anh. Khi gặp một thành ngữ, hãy cố gắng suy luận ý nghĩa từ ngữ cảnh trước khi tra cứu. Cuối cùng, thực hành sử dụng thành ngữ thường xuyên trong giao tiếp và viết. Đừng ngại mắc lỗi; việc nhận được phản hồi từ người bản xứ hoặc giáo viên sẽ giúp bạn cải thiện và sử dụng thành ngữ một cách tự tin và chính xác hơn theo thời gian.
Idiomatic Expressions là một trong số những phương thức biểu đạt hiệu quả đối với người học ngôn ngữ, bởi chúng không chỉ mang ý nghĩa gợi mở mà còn chứa đựng các giá trị về lịch sử, văn hóa và con người trong một giai đoạn nhất định. Đối với thí sinh IELTS, Idiomatic Expressions là một công cụ không thể thiếu để đạt được mức điểm cao trong bài thi IELTS Speaking. Do vậy, việc học hiểu cũng như áp dụng những cụm từ thành ngữ này đang ngày càng trở nên cần thiết. Tuy nhiên, ngoài việc học và hiểu sâu những cụm từ thành ngữ, người học, đặc biệt là người học IELTS, cần tìm hiểu kỹ càng nguồn gốc, ý nghĩa, cách sử dụng trong các trường hợp giao tiếp cụ thể và tính chính xác, tính hợp thời của từng loại cụm từ thành ngữ để có thể sử dụng công cụ hữu hiệu này một cách tự nhiên, trôi chảy và đạt được kết quả như ý muốn. Tại Anh ngữ Oxford, chúng tôi luôn khuyến khích học viên khám phá và làm chủ những khía cạnh tinh tế này của ngôn ngữ.
Các Câu Hỏi Thường Gặp Về Thành Ngữ Tiếng Anh (FAQs)
1. Idiomatic Expressions là gì?
Idiomatic Expressions (hay thành ngữ tiếng Anh) là những cụm từ mà ý nghĩa tổng thể của chúng khác biệt hoàn toàn hoặc không thể suy ra từ ý nghĩa riêng lẻ của các từ cấu thành. Chúng thường mang nghĩa bóng và được sử dụng rộng rãi trong giao tiếp hàng ngày.
2. Tại sao nên học Idiomatic Expressions?
Học Idiomatic Expressions giúp bạn giao tiếp tự nhiên và trôi chảy hơn, hiểu sâu sắc văn hóa bản xứ, mở rộng vốn từ vựng và ngữ pháp, đồng thời cải thiện đáng kể điểm số trong các kỳ thi tiếng Anh như IELTS, đặc biệt ở kỹ năng Speaking.
3. Làm thế nào để học Idiomatic Expressions hiệu quả?
Để học thành ngữ hiệu quả, bạn nên học chúng trong ngữ cảnh cụ thể, tìm hiểu câu chuyện hoặc nguồn gốc của chúng, thường xuyên tiếp xúc với tiếng Anh qua phim ảnh, sách báo và podcast, và tích cực thực hành sử dụng chúng trong giao tiếp.
4. Idiomatic Expressions có quan trọng trong IELTS Speaking không?
Có, Idiomatic Expressions rất quan trọng trong IELTS Speaking. Tiêu chí Lexical Resource của bài thi IELTS đánh giá khả năng sử dụng “idiomatic vocabulary” và “idiomatic language” ở band điểm 7 trở lên, cho thấy tầm quan trọng của chúng trong việc đạt điểm cao.
5. Có phải tất cả Idiomatic Expressions đều dùng được trong giao tiếp hiện đại?
Không phải tất cả các thành ngữ đều còn phổ biến trong giao tiếp hiện đại. Một số thành ngữ có thể đã lỗi thời hoặc chỉ được sử dụng trong một số ngữ cảnh rất cụ thể. Điều quan trọng là chọn lọc những thành ngữ thông dụng và “hợp thời”.
6. Có bao nhiêu Idiomatic Expressions trong tiếng Anh?
Ước tính có ít nhất 25.000 Idiomatic Expressions và cụm từ biểu đạt trong tiếng Anh. Tuy nhiên, chỉ một phần nhỏ trong số đó được sử dụng thường xuyên trong giao tiếp hàng ngày.
7. Làm sao để biết một Idiom có còn phổ biến không?
Bạn có thể xác định tính phổ biến của một thành ngữ bằng cách nghe người bản xứ sử dụng trong các tình huống thực tế, xem phim hoặc chương trình truyền hình hiện đại, đọc các ấn phẩm báo chí và tạp chí cập nhật, hoặc tham khảo các tài liệu học tiếng Anh mới nhất.
8. Nên bắt đầu học Idioms từ đâu?
Bạn nên bắt đầu bằng việc học những thành ngữ phổ biến và thông dụng nhất, thường xuyên xuất hiện trong cuộc sống hàng ngày. Có rất nhiều danh sách idioms cho người học ở trình độ sơ cấp và trung cấp trên các trang web học tiếng Anh uy tín.
9. Tôi có nên dịch nghĩa đen của Idiomatic Expressions khi học không?
Tuyệt đối không nên dịch nghĩa đen của Idiomatic Expressions, vì ý nghĩa của chúng thường không liên quan đến nghĩa riêng lẻ của từng từ. Hãy học ý nghĩa tổng thể và ngữ cảnh sử dụng của cả cụm từ.
10. Có cách nào để ghi nhớ Idiomatic Expressions dễ dàng hơn không?
Ghi nhớ thành ngữ dễ dàng hơn bằng cách liên tưởng chúng với hình ảnh, câu chuyện nguồn gốc, đặt ví dụ thực tế liên quan đến cuộc sống của bạn, hoặc sử dụng flashcard với câu ví dụ và hình ảnh minh họa.