Tư duy logic đã trở thành một khái niệm quen thuộc trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống hiện đại. Từ yêu cầu về kỹ năng tư duy phản biện trong các mô tả công việc đến việc định hướng giáo dục nhằm phát triển thế hệ trẻ có khả năng suy luận sắc bén. Tuy nhiên, không phải ai cũng thực sự hiểu rõ tư duy logic là gì và cách nó định hình khả năng giải quyết vấn đề của chúng ta. Bài viết này của Anh ngữ Oxford sẽ đi sâu vào định nghĩa, tầm quan trọng và cách rèn luyện kỹ năng tư duy thiết yếu này.
Logic và Lý Luận: Nền Tảng Của Tư Duy Hợp Lý
Khái niệm “Logic” hay lý luận học có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp cổ, “logos”, ban đầu mang ý nghĩa là từ ngữ hoặc điều đã được nói. Tuy nhiên, trong nhiều ngôn ngữ Châu Âu hiện đại, nó đã phát triển để chỉ suy nghĩ, lập luận hoặc lý trí. Khi một lập luận được nhận định là logic hoặc hợp lý, điều đó có nghĩa là cách giải thích nguyên nhân của sự việc đã hoàn toàn thỏa mãn những băn khoăn, thắc mắc trong suy nghĩ của chúng ta.
Một lập luận hợp lý luôn dựa trên các quy tắc suy luận chặt chẽ, dẫn đến một kết luận không thể bị bác bỏ nếu như các tiền đề ban đầu là chính xác. Điều này tạo nên một chuỗi lý lẽ bền vững, giúp người tiếp nhận dễ dàng theo dõi và tin tưởng vào tính xác thực của thông tin được truyền tải.
Tư Duy Logic Là Gì? Định Nghĩa và Bản Chất
Tư duy logic là một hoạt động tư duy phức tạp của não bộ, liên quan đến việc phân tích, đánh giá thông tin và đưa ra kết luận dựa trên các nguyên tắc suy luận chặt chẽ nhằm giải quyết các vấn đề một cách hiệu quả nhất. Nói cách khác, đây là cách bộ não vận hành để nuôi dưỡng và phát triển trí thông minh của con người.
Mặc dù nhiều người không nhận thức rõ ràng về quá trình này, nhưng chúng ta thường xuyên đối mặt với các tình huống đòi hỏi kỹ năng lý luận logic trong cuộc sống hàng ngày. Từ việc sắp xếp các công việc cần làm trong một ngày bận rộn đến việc đưa ra quyết định quan trọng, mỗi người đều cần vận động trí não để xử lý thông tin và tìm kiếm giải pháp tối ưu.
Tư duy logic là gì
- Tiếng Anh Giao Tiếp Tự Nhiên Khi Đi Chơi Với Bạn Bè
- Tiếng Anh Cho Trẻ Em Quận 3: Nền Tảng Phát Triển Toàn Diện
- Mô Tả Quảng Cáo Không Thích: Bí Quyết IELTS Speaking
- Khám Phá Địa Điểm Thi VSTEP Toàn Quốc
- Tuyển Chọn Nhạc Buồn Tiếng Anh TikTok Gây Xúc Động
Nhờ có tư duy logic, việc phân tích một tình huống trở nên suôn sẻ hơn, giúp chúng ta đạt được một giải pháp hợp lý. Một đặc điểm nổi bật của tư duy logic là khả năng giải quyết vấn đề thông qua việc áp dụng các nguyên tắc suy luận, từ đó suy ra một kết luận. Kết luận này có độ tin cậy cao nếu các cơ sở tiền đề của nó được xác định là đúng. Ví dụ, nếu biết rằng “Mọi học sinh giỏi đều chăm chỉ” (tiền đề A) và “Lan là học sinh giỏi” (tiền đề B), thì ta có thể suy luận logic rằng “Lan chăm chỉ” (kết luận).
Khi thực hiện lý luận, người nói hoặc người viết cần sắp xếp suy nghĩ theo một chuỗi liên kết chặt chẽ, diễn đạt câu từ mạch lạc và đảm bảo rằng giữa các yếu tố trong lời nói có một mối quan hệ tất yếu, khiến ý này liên kết với ý kia một cách thẳng hàng. Các nguyên nhân thường được sắp xếp dưới dạng chuỗi, ví dụ, tình huống A gây ra B, sau đó B dẫn đến kết quả C. Việc biểu đồ hóa chuỗi nguyên nhân này giúp minh họa rõ ràng mối quan hệ nhân quả.
Ví dụ về tư duy logic
Hãy xem xét một ví dụ cụ thể: Lan trở về nhà và phát hiện sàn nhà bị ướt. Sau một thời gian tìm kiếm nguyên nhân, cô ấy nhận ra nước rỉ ra từ máy lạnh. Để giải quyết tình trạng sàn nhà ướt, Lan dùng khăn và thau để thấm nước, đêm nào nước đầy lại mang đi đổ và cứ lặp lại trong ba đêm. Trong trường hợp này, Lan mới chỉ đang giải quyết hệ quả (điểm B trong chuỗi A -> B -> C) mà chưa tìm ra nguyên nhân gốc rễ (điểm A). Giải pháp dứt khoát đòi hỏi Lan phải xử lý vấn đề máy lạnh không rỉ nước nữa, tức là cần liên hệ thợ sửa chữa. Rõ ràng, để thấu hiểu nguyên nhân gốc, cần xem xét kỹ lưỡng cơ sở tiền đề ban đầu.
Lợi Ích Của Việc Phát Triển Tư Duy Logic
Phát triển tư duy logic mang lại vô vàn lợi ích không chỉ trong học tập và công việc mà còn trong đời sống cá nhân. Một người có khả năng suy luận hợp lý sẽ dễ dàng phân tích tình huống, nhận diện vấn đề và đưa ra quyết định sáng suốt hơn. Nghiên cứu cho thấy, những cá nhân có tư duy logic phát triển thường có khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp nhanh hơn trung bình 20% so với những người không rèn luyện kỹ năng này.
Trong học tập, tư duy logic giúp sinh viên tiếp thu kiến thức một cách có hệ thống, phân tích bài toán khoa học và xây dựng lập luận chặt chẽ trong các bài viết. Đối với công việc, kỹ năng tư duy logic là yếu tố then chốt giúp nhân viên đưa ra giải pháp sáng tạo, tối ưu hóa quy trình và cải thiện hiệu suất. Đặc biệt, trong kỷ nguyên thông tin bùng nổ, tư duy phân tích giúp chúng ta sàng lọc thông tin, nhận diện tin giả và đưa ra những đánh giá khách quan.
Mối Liên Hệ Giữa Tư Duy Logic Và Tư Duy Phản Biện
Tư duy logic và tư duy phản biện là hai khái niệm thường đi đôi với nhau và có mối quan hệ tương hỗ chặt chẽ. Tư duy logic tập trung vào việc hình thành các chuỗi suy luận từ các tiền đề để đạt được một kết luận hợp lệ, nhấn mạnh vào tính đúng đắn của quá trình suy diễn. Trong khi đó, tư duy phản biện là quá trình phân tích và đánh giá thông tin một cách khách quan, bao gồm việc nhận diện các lập luận, kiểm tra tính đúng đắn của các tiền đề và xem xét các bằng chứng ủng hộ hay phản bác.
Một người có tư duy phản biện tốt sẽ sử dụng tư duy logic để kiểm tra tính hợp lý của các lập luận mà họ gặp phải, không chỉ của người khác mà còn của chính mình. Họ không chấp nhận thông tin một cách thụ động mà chủ động đặt câu hỏi, tìm kiếm bằng chứng và xem xét nhiều góc độ. Ví dụ, khi nghe một thông tin, người có tư duy phản biện sẽ đặt câu hỏi: “Tiền đề của lập luận này là gì?”, “Kết luận có rút ra hợp lý từ các tiền đề không?”, “Có bằng chứng nào khác có thể thay đổi kết luận này không?”. Khoảng 70% các quyết định sai lầm thường xuất phát từ việc thiếu tư duy phản biện hoặc bỏ qua các bước kiểm tra logic.
Tư Duy Logic Trong Quá Trình Học Tiếng Anh
Tư duy logic đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa quá trình học tiếng Anh. Học một ngôn ngữ không chỉ là học thuộc từ vựng và ngữ pháp, mà còn là hiểu cách các quy tắc hoạt động, cách các ý tưởng được liên kết và cách diễn đạt một cách rõ ràng, mạch lạc. Khả năng tư duy logic giúp người học tiếng Anh xây dựng một nền tảng vững chắc và tiếp cận ngôn ngữ một cách khoa học hơn.
Ví dụ, khi học ngữ pháp, tư duy logic giúp bạn hiểu sâu sắc cấu trúc câu, mối quan hệ giữa các thành phần và lý do cho việc sử dụng các thì, giới từ cụ thể. Thay vì chỉ ghi nhớ một cách máy móc, bạn sẽ phân tích cấu trúc, tìm ra quy luật và áp dụng linh hoạt. Đối với việc học từ vựng, tư duy logic hỗ trợ bạn nhóm các từ theo chủ đề, tìm kiếm mối liên hệ giữa các từ đồng nghĩa, trái nghĩa hoặc từ có gốc Latin/Hy Lạp chung, giúp ghi nhớ hiệu quả hơn 30% so với cách học rời rạc.
Trong kỹ năng đọc và nghe, tư duy logic cho phép bạn suy luận ý nghĩa từ ngữ cảnh, nhận diện cấu trúc lập luận của tác giả, và hiểu được ý chính dù có thể không biết hết mọi từ. Khi viết và nói tiếng Anh, tư duy logic giúp bạn sắp xếp ý tưởng một cách có trình tự, xây dựng các câu và đoạn văn mạch lạc, tránh những lỗi lập luận hoặc diễn đạt tối nghĩa.
Các Kiểu Lập Luận Phi Logic Thường Gặp
Trong quá trình suy luận, con người thường mắc phải một số lỗi cơ bản, dẫn đến những kết luận thiếu tính logic và không thuyết phục. Việc nhận diện được những lỗi lập luận này là bước đầu tiên để cải thiện khả năng tư duy hợp lý của bản thân.
Lập Luận “Trước Sau”
Kiểu lập luận này là một trong những rào cản phổ biến đối với tư duy logic, làm cho việc suy luận trở nên thiếu hợp lý. Lập luận “trước sau” tức là việc tuyệt đối hóa một dữ kiện chúng ta đã biết hoặc một kinh nghiệm cá nhân mà không xem xét các yếu tố khác. Khi lập luận, nếu chúng ta chỉ dựa vào những gì bản thân biết hoặc dựa trên nhận định cá nhân, điều này thường dẫn đến một kết luận lỏng lẻo và không đủ sức thuyết phục, bởi vì những nhận định này có thể không đúng trong mọi trường hợp.
Ví dụ: Nam là một người có phần cẩu thả. Phát, hàng xóm của Nam, biết Nam hay làm rơi vỡ đồ đạc. Một ngày nọ, chậu hoa ở hành lang trước nhà Phát bị bể tan nát. Phát ngay lập tức suy luận rằng Nam là người đã làm vỡ chậu hoa vì Nam thường xuyên làm hỏng đồ.
Tư duy logic trong cuộc hội thoại
Ví dụ trên minh họa rõ kiểu lập luận “trước sau”. Phát chỉ dựa vào một điều anh ấy biết về Nam và vội vàng đưa ra kết luận. Anh ta không hề suy xét những cơ sở khác như có thể có người vô tình đi ngang làm bể, hoặc do gió mạnh, v.v. Rõ ràng, trong suy luận của Phát không hề có bất kỳ bằng chứng cụ thể nào chứng minh rằng Nam đã làm bể chậu hoa, chỉ có sự liên tưởng dựa trên hành vi trong quá khứ.
Lối Lập Luận Vòng Tròn
Lập luận vòng tròn là một dạng lỗi logic mà trong đó các luận cứ của một mệnh đề lại chứa đựng chính mệnh đề đó. Hay nói cách khác, kết luận được dùng để chứng minh tiền đề, và tiền đề lại được dùng để chứng minh kết luận, tạo thành một vòng lặp không có điểm tựa vững chắc.
Ví dụ tình huống cụ thể: A hỏi B: “Thi văn cuối kì này bạn nghĩ sẽ ra đề khó không?”. B khẳng định: “Tôi nghĩ đề sẽ khó đấy, có thể ra cả tác phẩm giảm tải.” Thế là A nói cho các bạn khác trong lớp rằng đề văn cuối kì sẽ khó. Sau đó, cả lớp đều ra sức học hết bài này đến bài khác và học cả bài giảm tải. A vẫn cảm thấy nghi ngờ nên hỏi B thêm một lần nữa, và lần này B cũng khẳng định như thế.
Nghi ngờ rằng mình đã suy đoán sai, A quyết định đi hỏi ý kiến bạn C. Bạn C cũng trả lời rằng đề khó. B thắc mắc: “Sao bạn biết vậy?”. C đáp: “Thì tôi thấy ai cũng học hết cả sách, học cả bài giảm tải đấy.” Từ đó, có thể thấy rằng khẳng định của B và C đều là một, và cả hai bạn đều không có bất kỳ cơ sở nào để chứng minh lời nói của mình là đúng. Tình huống được tóm lại như sau: B hỏi ý kiến của C, sau đó C khẳng định đề khó dựa trên hành động của A và các bạn khác, và cuối cùng A lại hành động dựa trên chính lời nói của B. Đây chính là một ví dụ điển hình của lập luận vòng tròn, không có thông tin mới hay bằng chứng độc lập để củng cố lập luận.
Những Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Khả Năng Tư Duy Logic
Khả năng tư duy logic của mỗi người có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm cả yếu tố chủ quan và khách quan. Việc nhận biết những yếu tố này giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về cách thức bộ não xử lý thông tin và từ đó tìm cách tối ưu hóa khả năng suy luận.
Một trong những yếu tố quan trọng nhất là cảm xúc và định kiến cá nhân. Khi chúng ta bị chi phối bởi cảm xúc tiêu cực như sợ hãi, tức giận, hoặc bị ảnh hưởng bởi những định kiến sẵn có, tư duy khách quan và khả năng phân tích vấn đề sẽ bị suy giảm đáng kể. Ví dụ, một người có ác cảm với một nhóm người cụ thể có thể dễ dàng chấp nhận những thông tin tiêu cực về họ, dù thông tin đó thiếu bằng chứng logic. Điều này làm mất đi tính công bằng và chính xác trong quá trình lý luận.
Môi trường thông tin cũng đóng vai trò không nhỏ. Trong thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay, việc tiếp xúc với quá nhiều thông tin không chính xác, thiếu kiểm chứng hoặc thông tin bị bóp méo có thể làm sai lệch khả năng phán đoán. Nếu không có kỹ năng sàng lọc và đánh giá nguồn thông tin, chúng ta dễ dàng bị dẫn dắt bởi những lập luận phi logic. Theo thống kê, khoảng 60% người dùng internet gặp khó khăn trong việc phân biệt tin tức thật và giả mạo, điều này trực tiếp ảnh hưởng đến tư duy hợp lý của họ.
Ngoài ra, thiếu kiến thức nền tảng cũng là một yếu tố cản trở tư duy logic. Để lập luận hiệu quả, chúng ta cần có đủ thông tin và hiểu biết về lĩnh vực đang được xem xét. Nếu thiếu kiến thức, việc kết nối các điểm hoặc nhận diện mối quan hệ nhân quả trở nên khó khăn, dẫn đến những suy luận hời hợt hoặc sai lầm.
Các Phương Pháp Rèn Luyện Tư Duy Logic Hiệu Quả
Để cải thiện khả năng lập luận và tránh các kiểu lập luận phi logic, việc quan trọng cần làm là học cách chú ý đến chi tiết và phân tích sâu sắc mọi vấn đề. Sau khi đã xem xét các chi tiết kỹ lưỡng, chúng ta sẽ tiến tới bước phân tích và đánh giá dựa trên một chuỗi các cơ sở có bằng chứng. Cuối cùng, việc tổng hợp các cơ sở theo một chuỗi liên kết logic sẽ dẫn đến một kết luận vững chắc.
Một trong những gợi ý quan trọng để rèn luyện tư duy logic là tránh nhận định mọi thứ từ góc nhìn cá nhân hoặc cảm tính. Các giác quan và kinh nghiệm mà một người cảm nhận chỉ được xem như nhận thức cá nhân, không thể bị nhầm lẫn với logic hay bằng chứng khách quan. Vì vậy, khi giải quyết vấn đề, chúng ta cần phân định rõ ràng giữa cảm xúc và lý lẽ, tránh dựa trên những ý kiến chủ quan và kinh nghiệm chưa được xác thực.
Chẳng hạn, có hai người cùng nhau thưởng thức một bữa ăn. Đối với người này, món ăn có mùi khó chịu, trong khi người kia vẫn đang thưởng thức nó một cách ngon lành. Người đầu tiên, không thích mùi của món ăn, ngay lập tức kết luận rằng món ấy không ăn được, không tốt cho sức khỏe và không được chế biến cẩn thận. Đây rõ ràng không phải là một kết luận hợp lý.
Nhận định chủ quan
Trước hết, người A không có bất kỳ bằng chứng chắc chắn nào về việc món ăn kém chất lượng hay được chế biến cẩu thả. Do đó, kết luận của người A chỉ dựa trên nhận định cá nhân là không phù hợp. Để có được kết luận thấu đáo và logic, họ phải gạt bỏ những ý kiến dựa trên kinh nghiệm cá nhân và xem xét các thông tin đã được chứng minh, như thành phần nguyên liệu của món ăn, cách nấu, quy trình vệ sinh và các thiết bị được dùng trong lúc chế biến. Sau khi có đủ thông tin, họ mới có thể đưa ra một tuyên bố đủ luận cứ chứng minh. Ngoài những gì tự quan sát được, người A cũng chỉ nên đưa ra kết luận sau khi đã tìm hiểu qua kiến thức ẩm thực chuyên sâu, không nên dựa trên những phỏng đoán phiến diện và cảm tính.
Để lập luận chặt chẽ và hợp lý, mỗi người cần rèn luyện việc suy nghĩ cẩn thận trước khi quyết định hoặc kết luận một vấn đề gì. Vì tư duy logic đòi hỏi thu thập tất cả các chi tiết và sắp xếp chúng lại với nhau cho đến khi chuỗi cơ sở thật sự rõ ràng, nên chiến lược đóng vai trò chính trong quá trình này. Để rèn luyện kỹ năng phân tích này, mỗi người nên bắt đầu bằng cách đặt câu hỏi “Tại sao?” cho tất cả mọi vấn đề và cố gắng làm rõ các chi tiết có tính lặp lại. Học hỏi từ những sai lầm của bản thân hay những người xung quanh để có thể lường trước các tình huống có thể xảy ra. Quan trọng là phải giữ cho trí não liên tục hoạt động, tìm kiếm chi tiết và tìm hiểu tính chất của chúng khi riêng lẻ và theo nhóm trước khi tập trung vào phân tích bao quát toàn bộ vấn đề.
Ứng Dụng Thực Tiễn Của Tư Duy Logic Trong Đời Sống Hàng Ngày
Tư duy logic không chỉ giới hạn trong môi trường học thuật hay công sở mà còn len lỏi vào mọi khía cạnh của đời sống hàng ngày, giúp chúng ta đưa ra quyết định tốt hơn và giải quyết các vấn đề cá nhân một cách hiệu quả. Từ những việc đơn giản như lập kế hoạch mua sắm đến những quyết định phức tạp như lựa chọn nghề nghiệp hay quản lý tài chính.
Trong việc lập kế hoạch, tư duy logic giúp bạn sắp xếp các bước theo trình tự hợp lý, xác định các yếu tố cần thiết và dự đoán các trở ngại tiềm ẩn. Ví dụ, khi bạn lên kế hoạch đi du lịch, tư duy logic giúp bạn xem xét lộ trình, ngân sách, thời gian, và các lựa chọn chỗ ở để tối ưu hóa chuyến đi. Việc này giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cường trải nghiệm tích cực.
Trong các mối quan hệ xã hội, tư duy logic giúp bạn hiểu rõ hơn về động cơ và hành vi của người khác, từ đó đưa ra những phản ứng phù hợp và tránh hiểu lầm. Thay vì phản ứng theo cảm tính trước một tình huống khó chịu, bạn sẽ phân tích nguyên nhân gốc rễ của vấn đề, cân nhắc các lựa chọn giải quyết và chọn ra phương án tối ưu nhất. Điều này góp phần xây dựng các mối quan hệ bền vững và lành mạnh hơn.
Ngay cả trong những lựa chọn tiêu dùng hàng ngày, tư duy logic cũng phát huy tác dụng. Khi đứng trước một sản phẩm mới, bạn sẽ không chỉ dựa vào quảng cáo mà sẽ phân tích các đánh giá, so sánh tính năng, giá cả và nhu cầu thực sự của bản thân để đưa ra quyết định mua hàng hợp lý. Một nghiên cứu cho thấy những người áp dụng tư duy logic trong mua sắm có xu hướng hài lòng với lựa chọn của mình cao hơn 40%.
Câu Hỏi Thường Gặp Về Tư Duy Logic
1. Tư duy logic có phải là bẩm sinh hay có thể rèn luyện được?
Tư duy logic không hoàn toàn là bẩm sinh. Mặc dù một số người có thể có năng khiếu tự nhiên hơn, nhưng khả năng suy luận này có thể được rèn luyện và cải thiện đáng kể thông qua thực hành, học hỏi và áp dụng các phương pháp phù hợp.
2. Làm thế nào để phân biệt tư duy logic và tư duy sáng tạo?
Tư duy logic tập trung vào tính hợp lý, cấu trúc và suy luận theo quy tắc để đạt được một kết luận đúng. Trong khi đó, tư duy sáng tạo tập trung vào việc tạo ra ý tưởng mới, độc đáo, thường đi chệch khỏi lối mòn truyền thống. Cả hai đều quan trọng và bổ trợ cho nhau trong việc giải quyết vấn đề.
3. Tư duy logic có giúp tôi học tiếng Anh tốt hơn không?
Hoàn toàn có. Tư duy logic giúp bạn hiểu rõ cấu trúc ngữ pháp, quy tắc từ vựng, cách sắp xếp ý tưởng và lập luận trong tiếng Anh, từ đó nâng cao hiệu quả học tập và giao tiếp. Nó giúp bạn học một cách có hệ thống và hiểu sâu sắc hơn về ngôn ngữ.
4. Những ngành nghề nào đặc biệt cần tư duy logic tốt?
Nhiều ngành nghề đòi hỏi tư duy logic cao như: lập trình viên, kỹ sư, nhà khoa học, luật sư, bác sĩ, nhà phân tích tài chính, và các nhà quản lý dự án. Tuy nhiên, trên thực tế, tư duy logic là kỹ năng thiết yếu cho hầu hết các lĩnh vực trong xã hội hiện đại.
5. Làm thế nào để luyện tập tư duy logic mỗi ngày?
Bạn có thể luyện tập tư duy logic bằng cách: đọc sách và phân tích lập luận, giải các bài toán logic, chơi các trò chơi trí tuệ như cờ vua hoặc sudoku, đặt câu hỏi “Tại sao?” cho mọi vấn đề, và cố gắng tìm kiếm mối liên hệ giữa các sự kiện.
6. Nếu một lập luận có vẻ hợp lý nhưng kết luận sai, điều gì có thể xảy ra?
Nếu một lập luận có vẻ logic nhưng dẫn đến kết luận sai, có thể có hai nguyên nhân chính: một là tiền đề (thông tin ban đầu) của lập luận đó không đúng, hoặc hai là quá trình suy luận từ tiền đề đến kết luận đã mắc lỗi (lập luận phi logic).
Tư duy logic là một kỹ năng vô cùng cần thiết trong xã hội hiện đại. Người có tư duy logic sẽ suy nghĩ mọi vấn đề một cách hợp lý, có khả năng xâu chuỗi sự kiện và không giải quyết vấn đề theo cảm tính. Thông thường, để giải quyết được các vấn đề một cách logic, chúng ta thường tập trung vào việc trả lời câu hỏi “Tại sao?” để tìm ra những nguyên nhân cốt lõi. Hy vọng rằng bài viết này đã giúp người đọc hiểu thêm về tầm quan trọng của tư duy logic, các tác nhân gây cản trở quá trình tư duy và lối lập luận phi logic để có thể tránh những tác nhân đó và cải thiện khả năng lập luận của bản thân, một kỹ năng quý giá mà Anh ngữ Oxford luôn khuyến khích.