Trong hành trình chinh phục tiếng Anh, việc sử dụng các dạng câu hỏi một cách thành thạo đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Bên cạnh câu hỏi dạng Yes/No quen thuộc, câu hỏi Wh chính là chìa khóa giúp bạn khai thác thông tin chi tiết và xây dựng cuộc hội thoại sâu sắc. Bài viết này từ Anh ngữ Oxford sẽ đi sâu vào định nghĩa, cấu trúc, cách sử dụng các từ hỏi Wh phổ biến và những bí quyết để bạn làm chủ dạng câu hỏi thiết yếu này.
Câu Hỏi Wh Là Gì? Định Nghĩa và Tầm Quan Trọng
Câu hỏi Wh là một dạng câu hỏi được sử dụng để tìm kiếm thông tin cụ thể về một sự vật, sự việc, thời gian, địa điểm, lý do, hoặc người nào đó. Chúng được gọi là “Wh-questions” vì hầu hết các từ dùng để hỏi đều bắt đầu bằng hai chữ cái “Wh” như What, Where, When, Why, Who, Whose, Whom, Which, và cả How (dù không bắt đầu bằng “Wh” nhưng thường được xếp chung nhóm vì chức năng tương tự). Việc nắm vững cách đặt và trả lời câu hỏi Wh là vô cùng cần thiết, bởi lẽ trong giao tiếp hàng ngày, một phần lớn các tương tác diễn ra đều xoay quanh việc hỏi và cung cấp thông tin chi tiết, vượt xa những câu trả lời “có” hoặc “không” đơn thuần. Theo nhiều nghiên cứu về giao tiếp, các dạng câu hỏi thông tin này chiếm tỷ lệ đáng kể, ước tính có thể lên tới 60-70% trong các cuộc hội thoại đời thường và học thuật.
Phân Loại Chi Tiết Các Từ Để Hỏi Wh Phổ Biến
Các từ để hỏi Wh không chỉ đơn thuần là những công cụ lấy thông tin mà còn mang sắc thái ý nghĩa riêng biệt, phục vụ cho các mục đích hỏi khác nhau. Hiểu rõ chức năng của từng từ hỏi Wh sẽ giúp người học tiếng Anh xây dựng câu hỏi chính xác và trả lời đúng trọng tâm. Chúng ta hãy cùng khám phá sâu hơn về từng loại từ để hỏi và cách ứng dụng của chúng trong các tình huống cụ thể.
What: Hỏi về sự vật, sự việc và thông tin chung
Từ hỏi What được sử dụng để yêu cầu thông tin về một sự vật, sự việc, hành động, hoặc một khái niệm chung. Khi sử dụng What, người hỏi mong muốn nhận được một câu trả lời cụ thể là một danh từ hoặc một cụm danh từ mô tả chi tiết. Chẳng hạn, khi bạn hỏi “What are you reading?”, người nghe cần trả lời tên cuốn sách hoặc thể loại sách. Tương tự, “What do you do for a living?” là cách hỏi về nghề nghiệp của một người.
Where: Hỏi về địa điểm, nơi chốn
Where là từ hỏi dùng để xác định vị trí, địa điểm hoặc nơi mà một sự kiện diễn ra. Câu trả lời cho Where thường là một trạng từ chỉ nơi chốn, một giới từ + danh từ chỉ địa điểm, hoặc một cụm từ mô tả vị trí. Ví dụ, “Where is the nearest post office?” cần một chỉ dẫn cụ thể về địa điểm của bưu điện gần nhất, còn “Where did you grow up?” sẽ gợi nhắc về quê hương hoặc nơi bạn đã trải qua thời thơ ấu.
When: Hỏi về thời gian
Khi muốn tìm hiểu về thời điểm xảy ra một sự kiện, khoảng thời gian hoặc một mốc cụ thể, When là lựa chọn phù hợp nhất. Câu trả lời cho When có thể là một ngày, một giờ, một tháng, một năm, một khoảng thời gian trong quá khứ hay tương lai, hoặc bất kỳ từ/cụm từ nào chỉ thời gian. Ví dụ, “When is your birthday?” sẽ được trả lời bằng một ngày cụ thể, trong khi “When did the Industrial Revolution begin?” yêu cầu một mốc thời gian lịch sử chính xác.
<>Xem Thêm Bài Viết:<>- Nâng Tầm IELTS Speaking: Từ Vựng Mô Tả Mức Độ Phổ Biến
- In Case Là Gì? Hướng Dẫn Cách Dùng Chuẩn Xác
- Nắm Vững Cách Phát Âm G Chuẩn Xác Trong Tiếng Anh
- Ý nghĩa và Cách Dùng Take Advantage Of Trong Tiếng Anh
- Tối ưu Phát Âm Tiếng Anh Online: Hướng Dẫn Chi Tiết
Why: Hỏi về lý do
Why luôn đi kèm với nhu cầu tìm hiểu nguyên nhân hoặc lý do đằng sau một hành động hay sự việc. Câu trả lời cho Why thường bắt đầu bằng “Because…” hoặc giải thích một cách rõ ràng về động cơ hay nguyên nhân. Khi ai đó hỏi “Why are you learning English?”, họ muốn biết động lực hay mục tiêu học tập của bạn, có thể là vì công việc, du học, hay sở thích cá nhân. Hiểu Why giúp chúng ta kết nối sâu sắc hơn với bối cảnh và ý định.
Who và Whom: Hỏi về người (Chủ ngữ và Tân ngữ)
Who và Whom đều dùng để hỏi về người, nhưng chúng có vai trò ngữ pháp khác nhau. Who được sử dụng khi người được hỏi đóng vai trò là chủ ngữ của câu (người thực hiện hành động). Chẳng hạn, “Who called you last night?” – người gọi là chủ ngữ. Ngược lại, Whom được dùng khi người được hỏi đóng vai trò là tân ngữ của câu (người chịu tác động của hành động). Ví dụ, “Whom did you meet?” (bạn đã gặp ai?) – người được gặp là tân ngữ. Mặc dù Whom ít phổ biến hơn trong giao tiếp đời thường hiện nay và thường được thay thế bằng Who, việc hiểu rõ sự khác biệt giúp bạn sử dụng ngôn ngữ chuẩn xác hơn, đặc biệt trong văn phong trang trọng.
Whose: Hỏi về sự sở hữu
Whose là từ hỏi dùng để xác định chủ sở hữu của một vật hoặc mối quan hệ giữa các đối tượng. Câu trả lời cho Whose thường là một tính từ sở hữu (my, your, his, her, its, our, their), một danh từ sở hữu (‘s), hoặc một đại từ sở hữu (mine, yours, his, hers, ours, theirs). Khi bạn thấy một chiếc túi xách lạ và hỏi “Whose bag is this?”, bạn muốn biết nó thuộc về ai. Đây là một từ hỏi thiết yếu để làm rõ thông tin về quyền sở hữu.
Which: Hỏi về sự lựa chọn
Which được dùng khi người hỏi muốn người nghe đưa ra một sự lựa chọn từ một nhóm các tùy chọn đã xác định hoặc ngụ ý. Không giống như What (hỏi chung chung), Which giới hạn phạm vi lựa chọn. Ví dụ, “Which color do you prefer, red or blue?” đưa ra hai lựa chọn cụ thể, và người nghe phải chọn một trong số đó. Which thường được theo sau bởi một danh từ hoặc “one(s)”.
How và các dạng mở rộng: Hỏi về cách thức, mức độ, tình trạng
How là một từ hỏi rất linh hoạt, được sử dụng để hỏi về cách thức, tình trạng, phương tiện, chất lượng, hoặc mức độ của một sự việc. Câu trả lời cho How thường là một trạng từ hoặc một tính từ. Ví dụ, “How are you?” hỏi về tình trạng sức khỏe, trong khi “How did you get here?” hỏi về phương tiện di chuyển.
Ngoài ra, How còn kết hợp với các tính từ hoặc trạng từ khác để tạo thành các câu hỏi Wh phức tạp hơn, hỏi về định lượng, tần suất, khoảng cách, và độ tuổi:
- How much: Hỏi về số lượng của danh từ không đếm được (ví dụ: “How much money do you have?”).
- How many: Hỏi về số lượng của danh từ đếm được (ví dụ: “How many books did you buy?”).
- How often: Hỏi về tần suất (ví dụ: “How often do you exercise?”).
- How long: Hỏi về khoảng thời gian hoặc độ dài (ví dụ: “How long have you lived here?” hoặc “How long is the river?”).
- How far: Hỏi về khoảng cách (ví dụ: “How far is it to the airport?”).
- How old: Hỏi về tuổi tác (ví dụ: “How old are you?”).
Việc thành thạo các dạng kết hợp này của How sẽ giúp bạn khai thác thông tin một cách toàn diện và chính xác hơn trong mọi tình huống giao tiếp tiếng Anh.
Bảng tổng hợp các từ để hỏi Wh trong tiếng Anh
Cách Trả Lời Câu Hỏi Wh Hiệu Quả
Khi nhận được một câu hỏi Wh, nhiệm vụ của bạn là cung cấp thông tin cụ thể mà người hỏi đang tìm kiếm, thay vì chỉ đơn thuần trả lời “có” hoặc “không”. Mỗi từ hỏi Wh đòi hỏi một loại thông tin phản hồi nhất định, và việc đưa ra câu trả lời phù hợp là yếu tố then chốt để cuộc hội thoại diễn ra mạch lạc và hiệu quả. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về nội dung cần trả lời tương ứng với từng từ hỏi Wh.
- What: Cần một sự vật, sự việc, hành động, hoặc mô tả cụ thể.
- Ví dụ: “What do you usually do on weekends?” – “I usually read books and visit friends.”
- When: Yêu cầu thông tin về thời gian.
- Ví dụ: “When did you graduate from university?” – “I graduated in 2020.”
- Where: Cung cấp thông tin về địa điểm hoặc vị trí.
- Ví dụ: “Where did you put my keys?” – “They are on the kitchen table.”
- Why: Đưa ra lý do hoặc giải thích (thường bắt đầu bằng “Because…” hoặc một mệnh đề chỉ nguyên nhân).
- Ví dụ: “Why are you so happy today?” – “Because I got a promotion.”
- Who: Trả lời bằng tên người hoặc vai trò của người (khi Who là chủ ngữ).
- Ví dụ: “Who wrote this amazing song?” – “Taylor Swift wrote it.”
- Whom: Trả lời bằng tên người hoặc vai trò của người (khi Whom là tân ngữ).
- Ví dụ: “Whom did you invite to the party?” – “I invited John and Mary.”
- Whose: Nêu rõ chủ sở hữu hoặc mối quan hệ.
- Ví dụ: “Whose car is parked outside?” – “It’s my neighbor’s car.”
- Which: Chọn một trong các lựa chọn đã được đưa ra.
- Ví dụ: “Which shirt do you like, the red or the blue one?” – “I prefer the blue one.”
- How: Mô tả cách thức, phương tiện, tình trạng, hoặc mức độ.
- Ví dụ: “How do you make this delicious cake?” – “I follow a recipe from an old cookbook.”
Việc luyện tập trả lời đúng trọng tâm cho từng loại câu hỏi Wh sẽ nâng cao đáng kể khả năng giao tiếp của bạn, giúp bạn trở thành một người nói tiếng Anh tự tin và hiệu quả hơn.
Cấu Trúc Đặt Câu Hỏi Wh Trong Tiếng Anh
Để đặt một câu hỏi Wh chính xác trong tiếng Anh, việc tuân thủ cấu trúc ngữ pháp là điều cần thiết. Có hai trường hợp chính cần phân biệt khi hình thành câu hỏi Wh: trường hợp có trợ động từ và trường hợp không có trợ động từ.
Trường hợp có trợ động từ
Đây là cấu trúc phổ biến nhất của câu hỏi Wh, áp dụng khi từ hỏi không đóng vai trò chủ ngữ trong câu. Cấu trúc này bao gồm từ hỏi Wh đứng đầu, theo sau là trợ động từ hoặc động từ khuyết thiếu, rồi đến chủ ngữ và động từ chính.
Công thức chung:
Từ hỏi + Trợ động từ (be, do, have) + Chủ ngữ + Động từ chính?
Hoặc:
Từ hỏi + Động từ khuyết thiếu (modal verb: can, may, must, should, will, etc.) + Chủ ngữ + Động từ chính?
Ví dụ minh họa:
- Với trợ động từ “be”:
- What are you doing? (Bạn đang làm gì thế?)
- Where is she going? (Cô ấy đang đi đâu?)
- Với trợ động từ “do”:
- When do they usually meet? (Họ thường gặp nhau khi nào?)
- How did you solve the problem? (Bạn đã giải quyết vấn đề đó như thế nào?)
- Với trợ động từ “have”:
- Why have you been so quiet? (Tại sao bạn lại im lặng thế?)
- What has he done? (Anh ấy đã làm gì?)
- Với động từ khuyết thiếu:
- Which book should I read next? (Tôi nên đọc cuốn sách nào tiếp theo?)
- Where can we find a good restaurant? (Chúng ta có thể tìm một nhà hàng ngon ở đâu?)
Trường hợp không có trợ động từ
Trong một số trường hợp đặc biệt, khi các từ hỏi Wh như What, Who, Which, hoặc Whose đóng vai trò là chủ ngữ của câu (hoặc một phần của chủ ngữ), thì câu hỏi sẽ không cần sử dụng trợ động từ. Các từ hỏi này trực tiếp thực hiện hành động, do đó chúng sẽ đứng trước động từ chính.
Công thức chung:
Chủ ngữ (từ hỏi) + Động từ chính?
Ví dụ minh họa:
- Who broke the vase? (Ai đã làm vỡ chiếc bình?)
- What happened to your car? (Chuyện gì đã xảy ra với xe của bạn?)
- Which student won the scholarship? (Học sinh nào đã giành được học bổng?)
- Whose dog barked all night? (Con chó của ai đã sủa suốt đêm?)
Trong những ví dụ này, từ hỏi Wh tự thân đã là chủ ngữ, do đó không cần thêm trợ động từ. Việc phân biệt hai trường hợp này là rất quan trọng để đặt câu hỏi Wh chính xác về mặt ngữ pháp tiếng Anh.
Sơ đồ cấu trúc đặt câu hỏi Wh cơ bản trong ngữ pháp tiếng Anh
Những Lỗi Thường Gặp Khi Sử Dụng Câu Hỏi Wh
Mặc dù câu hỏi Wh rất phổ biến, người học tiếng Anh, đặc biệt là người Việt, vẫn thường mắc một số lỗi cơ bản. Nhận biết và khắc phục những lỗi này sẽ giúp cải thiện đáng kể độ chính xác và tự nhiên trong giao tiếp.
Một lỗi phổ biến là thứ tự từ trong câu hỏi. Nhiều người có xu hướng giữ nguyên thứ tự chủ ngữ – động từ như trong câu khẳng định, ví dụ “What you do?” thay vì “What do you do?”. Việc đảo ngữ (trợ động từ lên trước chủ ngữ) là quy tắc cơ bản trong đa số các câu hỏi Wh có trợ động từ. Chỉ khi từ hỏi Wh đóng vai trò chủ ngữ thì mới không đảo ngữ.
Lỗi thứ hai là sử dụng nhầm lẫn giữa các từ hỏi Wh. Chẳng hạn, dùng “What is your father?” thay vì “What does your father do?” khi muốn hỏi về nghề nghiệp, hoặc “Who you went with?” thay vì “Whom did you go with?” (hoặc phổ biến hơn là “Who did you go with?”) khi muốn hỏi về tân ngữ. Sự khác biệt tinh tế về chức năng của từng từ hỏi đòi hỏi sự luyện tập và ghi nhớ kỹ lưỡng.
Ngoài ra, việc bỏ sót trợ động từ là một sai lầm thường gặp, đặc biệt với động từ “do/does/did” trong thì hiện tại đơn và quá khứ đơn. Ví dụ, “Where you live?” thay vì “Where do you live?”. Trợ động từ là yếu tố không thể thiếu để tạo nên cấu trúc câu hỏi đúng ngữ pháp khi chủ ngữ không phải là từ hỏi.
Bí Quyết Luyện Tập Hiệu Quả Câu Hỏi Wh
Để thực sự làm chủ câu hỏi Wh và sử dụng chúng một cách tự tin, việc luyện tập đều đặn và có phương pháp là điều không thể thiếu. Dưới đây là một số bí quyết giúp bạn nâng cao kỹ năng này.
Một phương pháp hiệu quả là luyện tập đặt câu hỏi ngược lại. Thay vì chỉ trả lời, hãy nhìn vào một câu trả lời cho trước và tự mình tạo ra câu hỏi Wh phù hợp. Ví dụ, nếu bạn thấy câu “I bought a new book yesterday.”, hãy tự hỏi “What did you buy yesterday?” hoặc “When did you buy a new book?”. Kỹ thuật này giúp bạn củng cố mối liên hệ giữa thông tin cần hỏi và từ hỏi Wh tương ứng.
Tiếp theo, hãy thực hành trong ngữ cảnh thực tế. Đừng ngại đặt câu hỏi Wh trong các tình huống giao tiếp hàng ngày, dù là với bạn bè, giáo viên, hay trong các nhóm học tiếng Anh. Bạn có thể bắt đầu với những câu đơn giản như “Where are you from?” hay “What’s your favorite hobby?” và dần dần nâng cao độ phức tạp. Việc áp dụng kiến thức vào thực tiễn sẽ giúp bạn ghi nhớ lâu hơn và phản xạ nhanh hơn.
Cuối cùng, hãy chú ý lắng nghe cách người bản xứ sử dụng câu hỏi Wh. Xem phim, nghe podcast, hoặc đọc sách tiếng Anh sẽ cung cấp cho bạn vô số ví dụ thực tế về cách các câu hỏi Wh được dùng một cách tự nhiên trong nhiều bối cảnh khác nhau. Ghi chú lại các cụm từ hay, cấu trúc đặc biệt và luyện tập lặp lại. Sự kiên trì và thực hành đúng phương pháp sẽ giúp bạn hoàn thiện kỹ năng đặt và trả lời câu hỏi Wh một cách hiệu quả nhất.
Bài tập
Exercise 1: Matching
| QUESTIONS | ANSWERS |
|---|---|
| 1) What is your email? | a. Emmanuel Macron |
| 2) Where are you from? | b. I’m Belgian |
| 3) When is Saint Parick’s Day celebrated? | c. On March 17th |
| 4) Who is the president of France? | d. jamessmith@gmail.com |
| 5) How many people live in India? | e. About 1 billion |
| 6) How long is the flight? | f. 400 euros |
| 7) How much is the flight? | g. 2 hours |
| 8) Why is she crying? | h. Because she lost her bike |
Exercise 2: Frame a Wh- question to get underline part as an answer
- She wanted to study in the USA.
→ ……………………………………………………. - She has completed her education in Canada.
→ ……………………………………………………. - Jack performs his job with great enthusiasm.
→ ……………………………………………………. - My father is an engineer.
→ ……………………………………………………. - The old man opened the gate.
→ ……………………………………………………. - The monsoon starts in June.
→ ……………………………………………………. - These are John’s books.
→ ……………………………………………………. - We will stay with our cousins.
→ ……………………………………………………. - He went there to meet his girlfriend.
→ ……………………………………………………. - My brother is 25 years old.
→ …………………………………………………….
Đáp án:
Exercise 1:
1. d 2. b 3.c 4.a
5. e 6. g 7. f 8.h
Exercise 2:
- Where did she want to study?
- Where has she completed her education?
- How does Jack perform his job?
- What does your father do?
- Who opened the gate?
- When does the monsoon start?
- Whose books are these?
- Who will you stay with?
- Why did he go there?
- How old is your brother?
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs) Về Câu Hỏi Wh
1. Câu hỏi Wh là gì và tại sao chúng quan trọng trong tiếng Anh?
Câu hỏi Wh là các câu hỏi bắt đầu bằng các từ như What, Where, When, Why, Who, Whose, Whom, Which và How, dùng để tìm kiếm thông tin cụ thể. Chúng quan trọng vì giúp người nói khai thác thông tin chi tiết, vượt xa câu trả lời “có/không”, từ đó xây dựng các cuộc hội thoại phong phú và sâu sắc hơn trong giao tiếp hàng ngày.
2. Sự khác biệt giữa Who và Whom là gì?
Who được dùng khi từ hỏi đóng vai trò chủ ngữ của câu (người thực hiện hành động), ví dụ: “Who is singing?”. Whom được dùng khi từ hỏi đóng vai trò tân ngữ của câu (người chịu tác động của hành động), ví dụ: “Whom did you see?”. Trong giao tiếp thông thường, Who thường được dùng thay cho Whom, nhưng Whom vẫn được dùng trong văn phong trang trọng.
3. Làm thế nào để phân biệt What và Which?
What được dùng để hỏi về sự vật, sự việc một cách chung chung, khi không có một nhóm lựa chọn cụ thể được đưa ra. Ví dụ: “What is your favorite color?”. Which được dùng khi người hỏi muốn người nghe chọn từ một nhóm các lựa chọn đã xác định hoặc ngụ ý. Ví dụ: “Which color do you prefer, red or blue?”.
4. Khi nào thì câu hỏi Wh không cần trợ động từ?
Câu hỏi Wh không cần trợ động từ khi từ hỏi (What, Who, Which, Whose) đóng vai trò là chủ ngữ của câu hoặc một phần của chủ ngữ. Trong trường hợp này, từ hỏi trực tiếp đứng trước động từ chính. Ví dụ: “Who came to the party?”
5. How much và How many khác nhau như thế nào?
How much được sử dụng để hỏi về số lượng của danh từ không đếm được (uncountable nouns), ví dụ: “How much water do you drink?”. How many được sử dụng để hỏi về số lượng của danh từ đếm được (countable nouns), ví dụ: “How many apples do you want?”.
6. Có cách nào để luyện tập câu hỏi Wh hiệu quả hơn không?
Bạn có thể luyện tập bằng cách nhìn vào một câu trả lời và tự đặt câu hỏi Wh tương ứng. Thực hành đặt câu hỏi Wh trong các tình huống giao tiếp thực tế và chủ động lắng nghe cách người bản xứ sử dụng chúng trong phim, sách, hoặc podcast để học hỏi ngữ cảnh tự nhiên.
7. “How” có được coi là một từ hỏi Wh không?
Mặc dù “How” không bắt đầu bằng “Wh”, nó vẫn được xếp vào nhóm từ hỏi Wh vì chức năng tương tự, dùng để khai thác thông tin chi tiết về cách thức, tình trạng, mức độ, hoặc phương tiện. “How” cũng có nhiều biến thể kết hợp như How much, How many, How long, How often, How far, How old.
Trên đây là bài viết chi tiết từ Anh ngữ Oxford về câu hỏi Wh trong tiếng Anh, bao gồm định nghĩa, phân loại các từ hỏi, cấu trúc, cách trả lời và những lỗi thường gặp. Tác giả hy vọng rằng thông qua nội dung này, người học tiếng Anh đã có cái nhìn toàn diện và nắm vững cách hình thành câu hỏi Wh cùng nội dung trả lời tương ứng, từ đó nâng cao kỹ năng giao tiếp tiếng Anh của mình.