Trong hành trình chinh phục tiếng Anh, việc diễn đạt sở thích hay sự ưu tiên là điều vô cùng quan trọng. Một trong những cấu trúc giúp bạn thể hiện rõ điều này chính là cấu trúc Rather than. Bài viết này từ Anh ngữ Oxford sẽ đi sâu vào cách dùng, ngữ nghĩa và những lưu ý quan trọng để bạn có thể sử dụng cấu trúc này một cách thành thạo nhất.

Rather than là gì và tầm quan trọng của nó?

Trong tiếng Anh, cấu trúc Rather than được dùng để diễn tả sự lựa chọn, sự ưu tiên hoặc sự ưa thích của một chủ thể đối với một hành động, sự vật hay ý tưởng cụ thể, thay vì một lựa chọn khác. Nó mang nghĩa “hơn là”, “thay vì” hoặc “thà… còn hơn…”. Việc nắm vững cấu trúc này giúp người học tiếng Anh thể hiện quan điểm cá nhân một cách rõ ràng và tự nhiên hơn trong giao tiếp.

Theo thống kê từ các chuyên gia ngôn ngữ, Rather than là một cụm từ phổ biến trong văn nói lẫn văn viết, đặc biệt khi người nói muốn nhấn mạnh sự đối lập giữa hai lựa chọn. Khác với một số cấu trúc so sánh khác, Rather than không chỉ đơn thuần là so sánh hơn mà còn thể hiện một sự ưu tiên rõ rệt, dù lựa chọn kia vẫn có thể chấp nhận được nếu không có lựa chọn ưu tiên.

Ví dụ:

  • I would like to read books at home rather than go to noisy parties. (Tôi thấy đọc sách ở nhà thích hơn là tham gia những buổi tiệc ồn ào.)
  • Jack wishes to take a gap year after high school rather than go straight to university. (Jack mong ước được nghỉ một năm sau khi học xong phổ thông hơn là vào thẳng Đại học.)
  • She would prefer to build a homestay near the sea rather than on the hills. (Cô ấy thích xây một homestay gần biển hơn là trên các vùng đồi núi.)

Cách dùng cấu trúc Rather than chi tiết

Nguyên tắc chung khi sử dụng Rather than là đảm bảo tính song song về ngữ pháp giữa các yếu tố mà nó nối. Điều này có nghĩa là, nếu yếu tố trước Rather than là một loại từ hoặc cấu trúc nhất định, yếu tố sau nó cũng nên tương đồng để câu văn được mạch lạc và đúng ngữ pháp.

Rather than + Động từ (V-ing hoặc V nguyên mẫu)

Khi sử dụng Rather than với động từ, bạn cần đặc biệt chú ý đến sự song song về cấu trúc. Nếu động từ chính trong mệnh đề trước Rather than là động từ nguyên mẫu (bare infinitive), thì động từ sau Rather than cũng thường là nguyên mẫu. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi động từ trước Rather than ở dạng danh động từ (V-ing) hoặc không có động từ chính rõ ràng, động từ sau Rather than sẽ ở dạng V-ing.

<>Xem Thêm Bài Viết:<>

Ví dụ:

  • I would like to take a bus rather than walk to school. (Tôi thích đón xe bus hơn là đi bộ tới trường.)
  • My colleagues would prefer to work in groups rather than complete projects alone. (Những đồng nghiệp của tôi chuộng làm việc nhóm hơn là hoàn thành các dự án một mình.)
  • She enjoys reading books rather than watching TV. (Cô ấy thích đọc sách hơn là xem TV.)
  • They decided to stay home rather than go out. (Họ quyết định ở nhà hơn là đi ra ngoài.)

Sơ đồ minh họa cách sử dụng cấu trúc Rather than trong tiếng AnhSơ đồ minh họa cách sử dụng cấu trúc Rather than trong tiếng Anh

Rather than + Danh từ / Tính từ / Trạng từ / Cụm giới từ

Không chỉ đi kèm với động từ, Rather than còn có thể kết hợp linh hoạt với các loại từ khác để diễn tả sự lựa chọn hoặc đối lập. Nguyên tắc quan trọng nhất vẫn là đảm bảo sự song song ngữ pháp giữa hai vế.

Khi so sánh hai danh từ, Rather than giúp làm rõ sự ưu tiên một đối tượng này hơn một đối tượng khác. Đây là cách diễn đạt phổ biến trong nhiều ngữ cảnh hàng ngày, từ việc chọn món ăn đến quyết định nghề nghiệp.

  • I have a good command of English rather than Spanish. (Tôi có khả năng sử dụng tốt tiếng Anh hơn là tiếng Tây Ban Nha.)
  • John’s family has just chosen cremation rather than burial. (Gia đình John vừa chọn việc hỏa táng thay vì chôn cất.)

Sử dụng Rather than với tính từ cho phép bạn mô tả rõ hơn về đặc điểm hoặc trạng thái mong muốn của một sự vật, sự việc, hoặc con người. Nó thường xuất hiện khi bạn muốn nhấn mạnh một phẩm chất cụ thể.

  • All teachers assume that Tom is diligent rather than smart. (Tất cả giáo viên đều cho rằng Tom chăm chỉ hơn là thông minh.)

Để so sánh hai cách thức hành động, trạng từ đi cùng Rather than là lựa chọn hợp lý. Nó giúp người nói thể hiện rõ sự ưa thích về phương pháp hoặc phong cách thực hiện một điều gì đó.

  • After the last accident, I hope that my wife will drive carefully rather than recklessly. (Sau vụ tai nạn lần trước, tôi mong vợ tôi sẽ lái xe một cách cẩn thận hơn là ẩu tả.)

Cuối cùng, Rather than cũng có thể đi với cụm giới từ, cho phép so sánh hai địa điểm, phương tiện, hoặc bất kỳ ngữ cảnh nào được diễn tả bằng giới từ. Sự linh hoạt này làm cho cấu trúc Rather than trở nên đa dụng.

  • My family wishes to travel by plane rather than by car. (Gia đình tôi mong ước được đi du lịch bằng máy bay hơn là bằng xe hơi.)

Rather than + Mệnh đề/Cụm từ dài

Ngoài các cấu trúc cơ bản, Rather than còn có thể kết hợp với một mệnh đề (clause) hoặc một cụm từ dài hơn, phức tạp hơn để diễn tả sự lựa chọn ưu tiên. Điều này thường thấy trong các văn bản học thuật hoặc giao tiếp chuyên nghiệp khi cần trình bày các ý tưởng đối lập một cách chi tiết.

Ví dụ:

  • All students prefer writing essays to get a final grade rather than taking a computer-based multiple-choice test. (Tất cả học sinh thích viết bài tiểu luận để lấy điểm cuối kỳ hơn là thi trắc nghiệm trên máy tính.)
  • These policies focus on harsh punishments for juvenile delinquents rather than improving the quality of education. (Những chính sách này tập trung vào những hình phạt nặng đối với tội phạm vị thành niên hơn là nâng cao chất lượng giáo dục.)
  • These days, people have a tendency to consume fast food rather than organic foodstuffs that are good for their health. (Ngày nay, mọi người có xu hướng tiêu thụ thức ăn nhanh hơn là những thực phẩm hữu cơ tốt cho sức khỏe của họ.)

Phân biệt Rather than và Instead of: Điểm khác biệt cốt lõi

Mặc dù cả Rather thanInstead of đều có thể được dịch là “thay vì” hoặc “hơn là” trong tiếng Việt, sự khác biệt trong ngữ nghĩa và ngữ cảnh sử dụng của chúng là rất quan trọng để tránh nhầm lẫn. Hiểu rõ điểm khác biệt này sẽ giúp bạn sử dụng tiếng Anh chính xác và tự nhiên hơn.

Instead of (thay vì, thay thế cho) thường được sử dụng khi một lựa chọn được chọn thay thế hoàn toàn cho một lựa chọn khác đã bị loại bỏ hoặc không khả thi. Nó mang ý nghĩa của sự thay thế, sự hoán đổi, và thường chỉ ra rằng chỉ có một trong hai lựa chọn sẽ được thực hiện. Ví dụ, nếu bạn nói “I will buy a bike instead of a car,” điều đó có nghĩa bạn chắc chắn sẽ mua xe đạp và loại bỏ hoàn toàn ý định mua ô tô.

Ngược lại, Rather than (hơn là, thà… còn hơn…) thường biểu thị một sự ưu tiên hoặc ưa thích hơn là một sự thay thế tuyệt đối. Điều này có nghĩa là, người nói hoặc chủ thể muốn lựa chọn này hơn lựa chọn kia, nhưng nếu lựa chọn ưu tiên không thực hiện được, lựa chọn còn lại vẫn có thể chấp nhận được. Nó thể hiện một sự so sánh về mức độ mong muốn hơn là sự loại bỏ.

Xét 2 ví dụ sau đây để thấy rõ sự khác biệt:

  • Jane wants to change her place rather than continue living in this area. (Jane muốn thay đổi nơi ở hơn là tiếp tục sống trong khu vực này.)
    • Sử dụng cấu trúc Rather than để ám chỉ rằng Jane muốn được thay đổi chỗ ở nhưng nếu không tìm được chỗ nào khác thì tiếp tục sống ở nơi này vẫn không sao.
  • Jane decided to change her place instead of continuing living in this unsafe area. (Jane đã quyết định thay đổi nơi ở thay vì tiếp tục sống trong khu vực thiếu an ninh này.)
    • Cấu trúc Instead of được áp dụng do Jane đã lựa chọn phải đổi chỗ ở vì khu vực này thiếu an ninh và sẽ tuyệt đối không ở lại.

Những lưu ý quan trọng khi sử dụng cấu trúc Rather than

Để sử dụng cấu trúc Rather than một cách chính xác và hiệu quả, người học cần ghi nhớ một số quy tắc và lưu ý quan trọng về ngữ pháp cũng như ngữ cảnh. Việc nắm vững những điểm này sẽ giúp bạn tránh được các lỗi sai phổ biến.

Nguyên tắc cơ bản nhất khi dùng Rather than là đảm bảo sự song song về mặt ngữ pháp giữa hai vế được so sánh. Nếu vế thứ nhất là một danh từ, vế thứ hai cũng nên là danh từ; nếu là động từ nguyên mẫu, vế sau cũng là nguyên mẫu, hoặc V-ing tương ứng. Sự cân bằng này tạo nên sự mạch lạc và rõ ràng cho câu.

Trong hầu hết các trường hợp, Rather than được đặt giữa hai yếu tố mà nó so sánh. Tuy nhiên, nó cũng có thể đứng ở đầu câu, đặc biệt khi muốn nhấn mạnh sự lựa chọn thay thế ngay từ đầu. Ví dụ: Rather than arguing, we should try to find a solution. (Thay vì cãi vã, chúng ta nên cố gắng tìm giải pháp.)

Mặc dù Rather than hoạt động như một cụm giới từ hay liên từ, nó không phải là một liên từ hoàn chỉnh. Do đó, cần cẩn thận khi nối hai mệnh đề độc lập mà không có dấu câu hoặc liên từ phù hợp khác. Thường thì nó sẽ kết nối các yếu tố tương đương trong một câu.

Các từ đồng nghĩa và cách diễn đạt tương tự Rather than

Trong tiếng Anh, bên cạnh Rather than, có một số cụm từ và cấu trúc khác cũng có thể được dùng để diễn đạt ý tương tự về sự ưu tiên hoặc lựa chọn, tùy thuộc vào sắc thái và ngữ cảnh cụ thể.

Prefer… to…: Đây là một trong những cách phổ biến nhất để nói về sở thích. Cấu trúc này rất trực tiếp và dễ hiểu khi bạn muốn so sánh hai danh từ hoặc V-ing. Ví dụ: I prefer coffee to tea. (Tôi thích cà phê hơn trà.) hoặc I prefer reading to watching TV. (Tôi thích đọc sách hơn xem TV.)

Would prefer to… rather than…: Kết hợp ‘would prefer’ với ‘rather than’ nhấn mạnh thêm mức độ ưu tiên mong muốn của chủ thể. Cấu trúc này thường được dùng để diễn đạt sở thích trong một tình huống cụ thể hoặc khi đưa ra một quyết định. Ví dụ: I would prefer to work from home rather than commute. (Tôi thích làm việc ở nhà hơn là đi làm xa.)

Instead of: Như đã phân tích ở trên, ‘Instead of’ cũng là một lựa chọn nhưng mang ý nghĩa thay thế tuyệt đối hơn. Tuy nhiên, trong một số ngữ cảnh nhất định, khi sắc thái “ưu tiên” không quá mạnh mẽ và mục đích là chọn một lựa chọn thay thế, chúng có thể được dùng thay thế cho nhau.

Would rather… than…: Đây là một cấu trúc tương tự Rather than nhưng thường đi kèm với động từ nguyên mẫu không ‘to’. Nó được dùng để bày tỏ sự ưu tiên mạnh mẽ hơn trong một tình huống cụ thể. Ví dụ: I would rather stay home than go out tonight. (Tôi thà ở nhà hơn là đi chơi tối nay.)

Thực hành ứng dụng cấu trúc Rather than

Để củng cố kiến thức về cấu trúc Rather than, hãy cùng thực hành với các bài tập dưới đây. Việc luyện tập thường xuyên sẽ giúp bạn ghi nhớ và áp dụng cấu trúc này một cách tự tin hơn trong giao tiếp cũng như trong các bài thi tiếng Anh.

Bài tập 1: Dịch các câu văn sau sang tiếng Anh có sử dụng cấu trúc Rather than

  1. Peter thích khí hậu ấm áp hơn là lạnh giá.
  2. Anh trai tôi muốn theo đuổi đam mê ca hát hơn là nối nghiệp cha tôi.
  3. Chúng ta cần phải nghĩ ra biện pháp khắc phục hơn là truy tìm nguyên nhân ngay lúc này.
  4. Tôi thích vẽ với màu sơn dầu hơn là màu sáp.
  5. Cô ấy muốn học tiếng Pháp hơn là tiếng Đức trong năm nay.

Bài tập 2: Chọn từ/cụm từ đúng để hoàn thành câu

  1. She chose to study abroad __ stay in her hometown. (rather than / instead of)
  2. I prefer eating fresh fruits __ processed snacks. (rather than / instead of)
  3. We should focus on finding solutions __ blaming each other. (rather than / instead of)
  4. My parents decided to travel by train __ by car due to the long distance. (rather than / instead of)
  5. He would rather save money __ spend it all on luxury items. (rather than / instead of)

Đáp án Bài tập 1:

  1. Peter prefers a warm climate rather than a cold one.
  2. My brother wants to pursue his passion for singing rather than following in my father’s footsteps.
  3. We must think of a remedy rather than finding the cause right now.
  4. I would prefer to draw with oil paint colors rather than wax colors.
  5. She wants to learn French rather than German this year.

Đáp án Bài tập 2:

  1. She chose to study abroad rather than stay in her hometown.
  2. I prefer eating fresh fruits rather than processed snacks.
  3. We should focus on finding solutions rather than blaming each other.
  4. My parents decided to travel by train instead of by car due to the long distance. (Ở đây, instead of phù hợp hơn vì họ đã quyết định một phương án thay thế, loại bỏ phương án kia do khoảng cách).
  5. He would rather save money than spend it all on luxury items. (Lưu ý: “would rather… than…” là cấu trúc chính xác hơn ở đây, tuy nhiên nếu chọn giữa hai lựa chọn, “rather than” cũng có thể chấp nhận nếu muốn nhấn mạnh sự ưu tiên).

Cấu trúc Rather than là một công cụ hữu ích để diễn tả sự ưu tiên và lựa chọn trong tiếng Anh. Nắm vững các quy tắc về cách dùng và phân biệt nó với các cụm từ tương tự như ‘Instead of’ sẽ giúp bạn giao tiếp lưu loát và chính xác hơn. Anh ngữ Oxford hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích để tự tin áp dụng cấu trúc này vào thực tế học tập và làm việc.

Câu hỏi thường gặp (FAQs) về cấu trúc Rather than

Rather than có đứng đầu câu được không?
Có, Rather than có thể đứng ở đầu câu để nhấn mạnh lựa chọn hoặc hành động được ưu tiên hơn. Ví dụ: Rather than arguing, they tried to find a compromise. (Thay vì tranh cãi, họ cố gắng tìm một thỏa hiệp.)

Sau Rather than là to V hay V-ing?
Sau Rather than có thể là động từ nguyên mẫu (V) hoặc danh động từ (V-ing), tùy thuộc vào sự song song ngữ pháp với yếu tố trước đó trong câu. Nếu vế trước là động từ nguyên mẫu, vế sau thường là nguyên mẫu. Nếu vế trước là V-ing, vế sau cũng thường là V-ing.

Rather than có giống Instead of không?
Hai cụm từ này có ý nghĩa tương đồng nhưng khác biệt về sắc thái. Rather than diễn tả sự ưu tiên, lựa chọn thích hơn (lựa chọn kia vẫn có thể chấp nhận). Instead of diễn tả sự thay thế hoàn toàn, loại bỏ lựa chọn kia.

Rather than dùng trong văn phong nào?
Rather than được sử dụng phổ biến trong cả văn nói và văn viết, từ giao tiếp hàng ngày đến các văn bản học thuật hoặc chuyên nghiệp. Nó giúp câu văn trở nên rõ ràng và nhấn mạnh hơn về ý định của người nói.

Có cần dấu phẩy trước Rather than không?
Thường thì không cần dấu phẩy trước Rather than khi nó nối hai yếu tố song song trong câu. Tuy nhiên, nếu Rather than giới thiệu một cụm từ hoặc mệnh đề dài ở cuối câu, đôi khi dấu phẩy có thể được sử dụng để làm rõ nghĩa, nhưng không bắt buộc.

Rather than có thể thay thế bằng cụm từ nào?
Tùy vào ngữ cảnh và sắc thái muốn truyền tải, Rather than có thể được thay thế bằng các cấu trúc như “prefer… to…”, “would prefer to… than…”, hoặc “would rather… than…” khi muốn thể hiện sở thích hoặc sự ưu tiên.