Bí Quyết Nắm Vững Cách Làm Bài Đọc Hiểu Tiếng Anh - Anh ngữ Oxford

Trang Chủ / Tin tức / Bí Quyết Nắm Vững Cách Làm Bài Đọc Hiểu Tiếng Anh

Môn tiếng Anh trong kỳ thi THPT Quốc gia luôn là thử thách lớn với nhiều thí sinh, đặc biệt là phần đọc hiểu. Để đạt điểm cao, việc nắm vững cách làm bài đọc hiểu tiếng Anh hiệu quả là yếu tố then chốt. Bài viết này từ Anh ngữ Oxford sẽ chia sẻ những chiến lược chi tiết, giúp bạn tự tin chinh phục mọi dạng câu hỏi, từ cơ bản đến nâng cao, và tối ưu hóa thời gian làm bài.

Xem Nội Dung Bài Viết

Cách Làm Bài Đọc Hiểu Tiếng Anh: Tổng Quan Và Lợi Ích

Đọc hiểu tiếng Anh không chỉ là một phần quan trọng trong các kỳ thi mà còn là kỹ năng thiết yếu trong học tập và công việc. Việc thành thạo phương pháp đọc hiểu giúp bạn tiếp cận nguồn thông tin khổng lồ bằng tiếng Anh, từ sách báo khoa học đến các tài liệu chuyên ngành. Nắm vững kỹ năng này không chỉ giúp bạn giải quyết tốt các dạng bài đọc mà còn phát triển tư duy phản biện và khả năng tổng hợp thông tin.

Thí sinh thường mất điểm ở phần đọc hiểu do không có chiến lược rõ ràng, quản lý thời gian kém hoặc thiếu vốn từ vựng. Một nghiên cứu gần đây cho thấy, khoảng 40% thí sinh gặp khó khăn trong việc xác định ý chính của đoạn văn, và khoảng 30% chật vật với các câu hỏi suy luận. Do đó, việc trang bị những bí quyết làm bài đọc hiệu quả là vô cùng cần thiết để vượt qua những thách thức này và đạt được kết quả mong muốn.

Chuẩn Bị Nền Tảng Chinh Phục Đọc Hiểu

Trước khi đi sâu vào các dạng câu hỏi cụ thể, việc xây dựng một nền tảng vững chắc là bước đầu tiên và quan trọng nhất để cải thiện kỹ năng đọc hiểu. Một vốn từ vựng phong phú và kiến thức ngữ pháp vững chắc sẽ là đôi cánh giúp bạn bay cao trong thế giới đọc hiểu.

Để nâng cao vốn từ, bạn nên chủ động học từ vựng theo chủ đề, học các tiền tố, hậu tố và gốc từ để dễ dàng đoán nghĩa của từ mới. Đừng quên ôn tập và củng cố kiến thức ngữ pháp, đặc biệt là các cấu trúc câu phức tạp, mệnh đề quan hệ và các thì tiếng Anh. Việc đọc các tài liệu tiếng Anh đa dạng như tin tức, bài báo, truyện ngắn hàng ngày cũng góp phần không nhỏ vào việc làm quen với nhiều văn phong và cấu trúc câu khác nhau. Việc này không chỉ mở rộng kiến thức mà còn giúp bạn làm quen với cách dùng từ trong ngữ cảnh thực tế, từ đó nâng cao khả năng giải bài đọc hiểu tiếng Anh một cách tự nhiên hơn.

Chiến Lược Skimming Và Scanning Hiệu Quả

Hai kỹ thuật đọc nhanh là skimming và scanning đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong cách làm bài đọc hiểu tiếng Anh hiệu quả, giúp bạn tiết kiệm thời gian và tìm kiếm thông tin chính xác. Skimming là đọc lướt để nắm ý chính, trong khi scanning là quét nhanh để tìm kiếm thông tin cụ thể.

<>Xem Thêm Bài Viết:<>

Kỹ thuật Skimming: Nắm bắt ý chính

Skimming là nghệ thuật đọc lướt nhanh toàn bộ bài văn để hiểu ý chính, chủ đề bao quát và bố cục của bài. Đây là bước đầu tiên bạn nên thực hiện với mọi bài đọc hiểu, đặc biệt là khi đối mặt với các câu hỏi về ý chính (main idea) hoặc tiêu đề phù hợp nhất. Khi skimming, bạn không cần đọc từng từ một mà hãy tập trung vào các yếu tố quan trọng như tiêu đề, câu mở đầu và câu kết luận của mỗi đoạn văn, và đoạn văn mở đầu và kết luận của toàn bài. Các từ khóa được lặp lại nhiều lần cũng là gợi ý quan trọng về chủ đề chính.

Ví dụ, khi đọc lướt một đoạn văn, nếu bạn thấy các từ như “technology,” “smartphone,” “family relationships” xuất hiện nhiều lần, rất có thể bài viết đang thảo luận về tác động của công nghệ đến các mối quan hệ gia đình. Việc này giúp bạn có cái nhìn tổng quan về nội dung, tạo nền tảng vững chắc cho việc trả lời các câu hỏi chi tiết sau này.

Kỹ thuật Scanning: Định vị thông tin cụ thể

Scanning là kỹ thuật tìm kiếm thông tin cụ thể một cách nhanh chóng, giống như bạn đang dò tìm một từ trong từ điển. Kỹ thuật này đặc biệt hữu ích khi bạn cần trả lời các câu hỏi chi tiết yêu cầu tìm kiếm sự kiện, con số, tên riêng hoặc một cụm từ chính xác. Để scanning hiệu quả, bạn cần đọc kỹ câu hỏi trước, gạch chân các từ khóa quan trọng trong câu hỏi. Sau đó, hãy quét nhanh qua bài đọc, di chuyển mắt theo chiều dọc hoặc hình ziczac, cho đến khi tìm thấy các từ khóa đó.

Khi đã định vị được vị trí của từ khóa, bạn chỉ cần đọc kỹ một hoặc hai câu xung quanh từ khóa đó để tìm ra câu trả lời chính xác. Lưu ý không cần đọc và hiểu toàn bộ đoạn văn, chỉ tập trung vào phần chứa thông tin cần thiết. Việc luyện tập chiến lược làm bài đọc hiểu tiếng Anh này thường xuyên sẽ giúp bạn phản xạ nhanh hơn và giảm thiểu thời gian tìm kiếm.

Phương Pháp Xử Lý Dạng Câu Hỏi Thông Tin Tổng Quát

Các câu hỏi thông tin tổng quát, hay còn gọi là câu hỏi về ý chính (main idea), thường là câu hỏi đầu tiên trong phần đọc hiểu. Mục tiêu của chúng là kiểm tra khả năng nắm bắt nội dung tổng thể của bài viết của bạn. Dạng câu hỏi này yêu cầu bạn xác định thông điệp bao quát, chủ đề chính hoặc mục đích tổng thể của tác giả. Các câu hỏi thường gặp bao gồm: “What is the main idea of the passage?”, “Which title best summarizes the passage?”, hoặc “What is the passage mainly about?”.

Để giải quyết hiệu quả dạng câu hỏi này, sau khi đã skimming bài đọc, bạn cần tổng hợp các ý chính từ mỗi đoạn văn. Đáp án đúng thường sẽ khái quát được nội dung của hầu hết các đoạn, không quá chi tiết cũng không quá chung chung. Một mẹo nhỏ là bạn có thể để câu hỏi này làm sau cùng. Sau khi đã đọc kỹ và trả lời các câu hỏi chi tiết, bạn sẽ có cái nhìn sâu sắc hơn về toàn bộ nội dung bài, từ đó đưa ra lựa chọn chính xác hơn cho câu hỏi tổng quát. Dạng bài này đôi khi sẽ có các phương án gây nhiễu, ví dụ như một ý chỉ đúng cho một đoạn văn hoặc một thông tin quá cụ thể. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng để chọn ra câu trả lời bao quát nhất.

Giải Quyết Các Câu Hỏi Thông Tin Chi Tiết Chính Xác

Trái ngược với câu hỏi tổng quát, dạng câu hỏi thông tin chi tiết yêu cầu bạn xác định một mẩu thông tin cụ thể được đề cập trực tiếp trong bài đọc. Đây là lúc kỹ thuật scanning phát huy tác dụng tối đa. Các dạng câu hỏi thường bắt đầu bằng “According to the passage…”, “Which of the following is true…”, hoặc “What is NOT stated…”.

Khi gặp câu hỏi chi tiết, bước đầu tiên là đọc và gạch chân các từ khóa chính trong câu hỏi, bao gồm danh từ riêng, số liệu, tên sự kiện hoặc các cụm từ quan trọng. Sau đó, nhanh chóng quét (scan) bài đọc để định vị các từ khóa này. Khi tìm thấy, hãy đọc kỹ một vài câu trước và sau từ khóa để xác định thông tin liên quan. Đảm bảo rằng thông tin bạn chọn là được nêu rõ ràng trong bài, không phải là suy luận cá nhân. Đối với dạng câu hỏi “NOT true” hoặc “EXCEPT”, bạn cần tìm ra ba thông tin đúng theo bài và loại trừ đáp án còn lại. Đây là một kỹ năng giải bài đọc hiểu quan trọng, đòi hỏi sự tỉ mỉ và chính xác cao.

Ví dụ, với câu hỏi: “In a cashless society, ____” và các lựa chọn. Bạn sẽ scan tìm “cashless society” và các từ khóa trong các đáp án như “travel by bus”, “elderly active”, “feel better”, “businesses earn more”. Sau khi định vị được các từ khóa, bạn đọc kỹ các câu chứa chúng để tìm ra mối liên hệ và chọn đáp án chính xác. Chẳng hạn, trong một đoạn văn về xã hội không tiền mặt, nếu có câu “You will feel much safer, as there is not as much crime…”, thì phương án “you will feel much better” là câu trả lời hợp lý.

Ví dụ đoạn văn về xã hội không tiền mặt trong bài đọc hiểu tiếng Anh

Kỹ Năng Đối Phó Với Câu Hỏi Từ Vựng Trong Bài Đọc Hiểu

Phần đọc hiểu thường bao gồm 2-3 câu hỏi về từ vựng, kiểm tra khả năng suy đoán nghĩa của từ trong ngữ cảnh hoặc tìm từ đồng nghĩa/trái nghĩa. Đây là một trong những thử thách lớn, đặc biệt khi từ vựng được hỏi có thể nằm ngoài vốn từ của bạn. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể chinh phục chúng bằng cách áp dụng chiến lược chinh phục đọc hiểu thông minh, tập trung vào ngữ cảnh.

Nhận Diện Từ Đồng Nghĩa Và Trái Nghĩa

Để giải quyết câu hỏi từ đồng nghĩa (closest in meaning) hoặc trái nghĩa (opposite in meaning), việc hiểu ngữ cảnh là chìa khóa. Đọc kỹ câu chứa từ cần hỏi và các câu xung quanh nó. Xác định sắc thái của từ (tích cực hay tiêu cực), loại từ (danh từ, động từ, tính từ, trạng từ) và vai trò của nó trong câu. Sau đó, thử thay thế từng đáp án vào vị trí của từ gốc để xem câu văn có còn hợp lý và giữ nguyên ý nghĩa không. Thường thì các đáp án gây nhiễu sẽ có nghĩa rất gần với từ gốc nhưng không hoàn toàn phù hợp với ngữ cảnh cụ thể.

Ví dụ, nếu từ “rival” trong đoạn văn “Sydney is blessed with natural gifts that few cities can rival” được hỏi nghĩa gần nhất. Bạn phân tích ngữ cảnh: Sydney được thiên nhiên ưu đãi, ít thành phố nào có thể… Vế sau cần một động từ mang ý nghĩa so sánh, cạnh tranh. Khi xem xét các lựa chọn như “enjoy”, “satisfy”, “agree”, “match to”, rõ ràng “match to” (so sánh, sánh kịp) là phù hợp nhất với ngữ cảnh đang nói về việc Sydney có những điểm mạnh mà ít nơi nào sánh bằng.

Cách Xác Định Nghĩa Đại Từ Thay Thế

Câu hỏi về đại từ (pronoun reference) yêu cầu bạn xác định danh từ hoặc cụm danh từ mà một đại từ (như “it”, “they”, “them”, “which”, “who”) đang thay thế. Để làm tốt dạng này, bạn cần đọc kỹ câu chứa đại từ và đặc biệt là câu hoặc các câu đứng ngay trước đó. Đại từ thường thay thế cho một danh từ đã được nhắc đến gần nhất.

Một mẹo hiệu quả là thử thay thế từng danh từ có khả năng vào vị trí của đại từ trong câu. Câu văn phải có nghĩa và logic sau khi thay thế. Ví dụ, nếu câu hỏi là “The word they in paragraph 4 refers to…” và bạn có các lựa chọn. Hãy xem xét các danh từ số nhiều xuất hiện trong câu hoặc các câu trước đó. Nếu đoạn văn nói “true friends are loyal… And they are the people you have fun with”, rõ ràng “they” đang chỉ “true friends”. Đây là một cách để xác định một cách chắc chắn và tăng cường cách làm bài đọc hiểu tiếng Anh nhanh hơn.

Chiến Lược Tư Duy Cho Câu Hỏi Suy Luận

Dạng câu hỏi suy luận (inference questions) là một trong những loại khó nhất, yêu cầu thí sinh không chỉ hiểu thông tin trực tiếp mà còn phải “đọc giữa các dòng” để suy ra những điều không được nêu rõ ràng. Các câu hỏi thường dùng cụm từ như “It can be inferred from the passage that…”, “The author implies…”, “Which of the following can be concluded…”.

Để giải quyết dạng này, bạn cần tổng hợp các mảnh ghép thông tin rải rác trong đoạn văn để đưa ra kết luận logic. Tránh đưa ra suy luận dựa trên kiến thức bên ngoài bài đọc, chỉ dựa vào những gì được ngụ ý hoặc gợi ý. Một chiến lược hiệu quả là loại trừ các đáp án sai: loại bỏ những thông tin trái ngược với bài, những thông tin không được đề cập, hoặc những thông tin chỉ đúng một phần. Đọc kỹ các lựa chọn và so sánh chúng với ngữ cảnh toàn bài. Đôi khi, câu trả lời đúng sẽ là một cách diễn đạt khác của một ý đã được trình bày, chứ không phải là một ý hoàn toàn mới. Đây là một kỹ thuật đọc hiểu nâng cao, đòi hỏi sự nhạy bén và tư duy phân tích.

Bài tập đọc hiểu tiếng Anh minh họa câu hỏi suy luận

Ví dụ với câu hỏi “Which of the following is NOT true according to the passage?” và các phương án. Bạn sẽ cần quét tìm thông tin cho từng phương án. Nếu bài nói “lots of Kenyans have a mobile phone”, thì phương án “Few people in Kenya own a mobile phone” rõ ràng là sai và là đáp án bạn cần chọn. Đây chính là cách để bạn xác định sự thật bị bóp méo trong các câu hỏi suy luận.

Các Dạng Câu Hỏi Đọc Hiểu Tiếng Anh Đặc Thù Khác

Ngoài các dạng câu hỏi phổ biến đã nêu, bạn cũng có thể gặp một số câu hỏi đặc thù khác trong phần đọc hiểu tiếng Anh. Các dạng này thường yêu cầu sự hiểu biết sâu sắc về cấu trúc bài viết và ý định của tác giả.

Thí sinh có thể được hỏi về mục đích của tác giả khi viết bài (author’s purpose), ví dụ như để thông báo (inform), thuyết phục (persuade), giải trí (entertain), hay chỉ trích (criticize). Để xác định mục đích này, hãy chú ý đến giọng điệu, cách lựa chọn từ ngữ và các luận điểm mà tác giả đưa ra. Một bài viết chủ yếu cung cấp thông tin và dữ kiện sẽ có mục đích thông báo. Nếu bài viết tập trung vào việc thay đổi suy nghĩ hoặc hành động của độc giả, mục đích có thể là thuyết phục.

Ngoài ra, câu hỏi về thái độ hay quan điểm của tác giả (author’s tone/attitude) cũng khá phổ biến. Bạn cần nhận diện xem tác giả đang thể hiện thái độ tích cực, tiêu cực, trung lập, hoài nghi, hay khôi hài thông qua việc sử dụng các tính từ, trạng từ và cách sắp xếp câu. Ví dụ, nếu tác giả sử dụng nhiều từ ngữ như “cực kỳ quan trọng”, “hiệu quả”, “cần thiết”, có thể thấy thái độ tích cực. Ngược lại, những từ như “thử thách”, “khó khăn”, “tiêu cực” sẽ thể hiện thái độ thận trọng hoặc tiêu cực. Việc phân tích này giúp bạn hoàn thiện cách làm bài đọc hiểu tiếng Anh một cách toàn diện hơn.

Quản Lý Thời Gian Và Tâm Lý Khi Làm Bài Đọc Hiểu

Quản lý thời gian hiệu quả là yếu tố then chốt để tối ưu hóa điểm số trong phần đọc hiểu tiếng Anh. Với áp lực thời gian trong phòng thi, việc phân bổ thời gian hợp lý cho từng câu hỏi là vô cùng quan trọng. Một chiến lược phổ biến là dành khoảng 1-2 phút cho mỗi câu hỏi đọc hiểu, bao gồm cả thời gian đọc bài và tìm kiếm thông tin. Đối với các bài đọc dài hơn hoặc câu hỏi phức tạp hơn như suy luận, bạn có thể dành thêm một chút thời gian, nhưng không nên quá 3 phút cho một câu.

Ngoài ra, việc duy trì tâm lý bình tĩnh và tự tin cũng ảnh hưởng lớn đến hiệu suất làm bài. Khi gặp một đoạn văn khó hoặc câu hỏi hóc búa, đừng hoảng sợ. Hãy đọc lại câu hỏi, hít thở sâu và áp dụng các kỹ thuật đọc hiểu đã học. Nếu vẫn không tìm ra câu trả lời, hãy đánh dấu và chuyển sang câu hỏi khác để tránh mất quá nhiều thời gian vào một chỗ. Sau khi hoàn thành các câu dễ hơn, bạn có thể quay lại những câu còn lại. Việc luyện tập thường xuyên dưới áp lực thời gian sẽ giúp bạn làm quen với môi trường thi cử và củng cố kỹ năng đọc hiểu của mình.

Nắm vững cách làm bài đọc hiểu tiếng Anh là một hành trình đòi hỏi sự kiên trì và phương pháp đúng đắn. Việc áp dụng linh hoạt các kỹ thuật đọc hiểu, kết hợp với việc luyện tập thường xuyên, sẽ giúp bạn không chỉ cải thiện điểm số mà còn nâng cao khả năng tư duy ngôn ngữ. Với những chia sẻ từ Anh ngữ Oxford, hy vọng bạn sẽ tìm được lộ trình học tập hiệu quả, vững bước trên con đường chinh phục tiếng Anh và đạt được thành công trong mọi kỳ thi.

Câu Hỏi Thường Gặp Về Cách Làm Bài Đọc Hiểu Tiếng Anh

Làm thế nào để cải thiện tốc độ đọc hiểu tiếng Anh?
Để cải thiện tốc độ đọc hiểu, bạn nên luyện tập kỹ thuật skimming và scanning thường xuyên. Đặt mục tiêu đọc nhanh hơn theo thời gian, tránh đọc nhẩm và cố gắng đọc theo cụm từ thay vì từng từ một. Đọc nhiều tài liệu tiếng Anh đa dạng cũng giúp tăng tốc độ.
Vốn từ vựng của tôi còn hạn chế, làm sao để làm tốt bài đọc hiểu?
Ngay cả khi vốn từ vựng hạn chế, bạn vẫn có thể làm tốt bài đọc hiểu bằng cách tập trung vào ngữ cảnh để đoán nghĩa từ mới. Hãy học các tiền tố, hậu tố, gốc từ và học từ vựng theo chủ đề. Luôn nhớ rằng không cần phải hiểu từng từ để nắm được ý chính.
Khi nào nên dùng kỹ thuật skimming và khi nào dùng scanning?
Skimming nên được sử dụng khi bạn muốn nắm bắt ý chính, chủ đề hoặc cấu trúc tổng thể của bài (ví dụ: cho câu hỏi về main idea, title). Scanning được dùng khi bạn cần tìm kiếm thông tin cụ thể (ví dụ: tên riêng, số liệu, sự kiện) để trả lời các câu hỏi chi tiết.
Làm sao để tránh bẫy trong câu hỏi suy luận?
Để tránh bẫy trong câu hỏi suy luận, hãy luôn nhớ chỉ suy luận dựa trên thông tin được cung cấp hoặc ngụ ý trong bài đọc. Đừng bao giờ dựa vào kiến thức cá nhân bên ngoài. Loại bỏ các đáp án trái ngược, không liên quan hoặc chỉ đúng một phần.
Có cần đọc hết toàn bộ bài đọc trước khi trả lời câu hỏi không?
Không nhất thiết phải đọc hết toàn bộ bài đọc từ đầu đến cuối. Bạn nên đọc lướt (skimming) để nắm ý chính, sau đó đọc kỹ câu hỏi và quay lại bài đọc để tìm thông tin cụ thể bằng kỹ thuật scanning. Điều này giúp tiết kiệm thời gian đáng kể.
Nếu tôi không biết nghĩa của một từ trong câu hỏi từ vựng thì sao?
Nếu không biết nghĩa của từ trong câu hỏi từ vựng, hãy tập trung vào ngữ cảnh của câu chứa từ đó. Xác định loại từ, sắc thái (tích cực/tiêu cực) và thử thay thế các lựa chọn đáp án vào chỗ trống để xem đáp án nào phù hợp nhất về nghĩa và ngữ pháp.
Làm thế nào để luyện tập hiệu quả kỹ năng đọc hiểu?
Luyện tập hiệu quả bao gồm việc đọc các bài báo, sách, truyện tiếng Anh hàng ngày. Hãy chọn tài liệu phù hợp với trình độ, sau đó thử tự đặt câu hỏi về ý chính, chi tiết, từ vựng và suy luận. Đặt đồng hồ bấm giờ để kiểm soát thời gian làm bài.
Dạng câu hỏi nào là khó nhất trong bài đọc hiểu?
Dạng câu hỏi suy luận (inference questions) thường được coi là khó nhất vì chúng đòi hỏi khả năng phân tích và tổng hợp thông tin, không chỉ đơn thuần là tìm kiếm thông tin trực tiếp. Các câu hỏi về thái độ/mục đích của tác giả cũng có thể gây thách thức.
Có bí quyết nào để quản lý thời gian khi làm bài đọc hiểu không?
Bí quyết là phân bổ thời gian hợp lý cho từng câu hỏi (ví dụ: 1-2 phút/câu). Bắt đầu với các câu hỏi dễ trước, đánh dấu những câu khó và quay lại sau. Đừng dành quá nhiều thời gian cho một câu. Luyện tập bấm giờ sẽ giúp bạn cải thiện kỹ năng này.